Sterk verhoogde kans op hart- en vaatziekte voor mensen met een laag inkomen

Inkomen en etniciteit worden in de Nederlandse richtlijnen nog niet meegenomen als risicofactor

Nederlanders met lage inkomens hebben tot 1,5 keer meer risico op een hartaanval of beroerte dan rijkere landgenoten. Bij Surinaamse Hindoestanen is dit risico 1,9 keer hoger. Dat blijkt uit onderzoek van huisarts-promovendus Janet Kist van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), prof. dr. Mattijs Numans , prof. dr. Rolf Groenwold (beiden LUMC) en Ronne Mairuhu van het HagaZiekenhuis. Inkomen en etniciteit worden in de Nederlandse richtlijnen nog niet meegenomen als risicofactor.

Al jaren vormen hart- en vaatziekten wereldwijd de belangrijkste doodsoorzaak. De ziekten ontstaan onder andere door een hoog cholesterol, een hoge bloeddruk en door roken. Het onderzoek in de regio laat zien dat een laag inkomen de kans op een hart- en/of vaatziekte verder vergroot. Ook de afkomst van de patiënt speelt een belangrijke rol. De bevindingen uit de studie hebben zij gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift eClinicalMedicine, onderdeel van The Lancet Discovery Science.

LUMC Health Campus Den Haag
Het onderzoek is uitgevoerd met data uit het ELAN Datawarehouse in de LUMC Health Campus. Hierbij waren de afdelingen PHEG en Epidemiologie in het LUMC betrokken. Zij werkten samen met de regionale huisartsenorganisaties (waaronder partner Hadoks), het HagaZiekenhuis, Haaglanden Medisch Centrum. In de Health Campus Den Haag wordt onder andere wetenschappelijk onderzoek gedaan ten behoeve van gezondheidsbevordering en (het verkleinen van) gezondheidsverschillen in de regio.

Cijfers gekoppeld aan data CBS
Tijdens de studie onderzochten Kist en het onderzoeksteam gegevens van 155.000 inwoners tussen de 40 en 70 jaar in de Haagse en Zoetermeerse regio. Cijfers uit het ziekenhuis en de huisartsenpraktijk zijn in het onderzoek gekoppeld aan data van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). “Hierdoor werd duidelijk dat hart- en vaatziekten 1,5 keer vaker voorkomen bij patiënten met een laag inkomen”, vertelt Kist. “Mogelijke oorzaken hiervoor zijn een ongezonde leefstijl en stress. Een ander opvallend gegeven is dat hart- en vaatziekten 1,9 keer zo vaak voorkomen bij mensen met een Surinaams Hindoestaanse achtergrond. Dit komt onder andere door genetische factoren.”

Ziekten en overlijdens voorkomen
In de meeste spreekkamers van (huis)artsen wordt geen rekening gehouden met de lage inkomens en afkomst van een patiënt. Om vast te stellen of iemand een verhoogd risico heeft op hart- en vaatziekten, wordt onder andere gekeken naar de bekende risicofactoren, zoals een hoog cholesterol, hoge bloeddruk en roken. Aan de hand van een landelijk afgesproken afwegingsmodel adviseren artsen hun patiënten of vroegtijdige medicatie nodig is om problemen aan hart en/of vaten in de toekomst te voorkomen.

Andere werkwijze
In landen als Engeland en Schotland wordt de sociaaleconomische status en etniciteit al 10 tot 15 jaar meegenomen als risicofactor voor hart- en vaatziekten. Wat de onderzoekers betreft gebeurt dat binnenkort ook in Nederland. Ze stellen dat vroegtijdige behandeling met bijvoorbeeld statines patiënten met een lage sociaaleconomische status of Surinaams Hindoestaanse afkomst kan helpen een hart- of vaatziekte op korte termijn te voorkomen. Kist: “Het risico op beroertes neemt in dat geval tot wel 22% af. Voor hartaanvallen is dit zelfs 33%. Op langere termijn is het effect mogelijk nog groter."

Nog belangrijker vinden Kist en collega’s dat er aandacht is voor maatschappelijke veranderingen en de leefstijl van de patiënt. Mairuhu: “Als je leeft in armoede, is het praktisch onmogelijk om gezond te eten. Daarvoor is gezond voedsel simpelweg te duur. Dit kunnen we in de spreekkamer niet oplossen. Hier ligt echt een opdracht voor de politiek.”

Bron: LUMC

Tags bij dit artikel:

• roken
• hoge bloeddruk
• hart- en vaatziekten
• LUMC
• huisartsenpraktijk
• sociaaleconomische
• risicofactor
• leefstijl
• cholesterol
• gezond voedsel