In de aflevering ‘Els Maeckelberghe over ethiek in (stress)onderzoek en technologie’ (verschijnt op 19 augustus 2025) duiken we dieper in op de grondslag van de ethiek in de wetenschap

Els Maeckelberghe (universitair hoofddocent in bio-ethiek en wetenschapsethiek aan het UMCG en het Beatrix Kinderziekenhuis in Groningen) vertelt in de podcast Stress Navigation over ethiek in een medische setting en binnen de wetenschap. We bespreken de principes van ethiek, de conceptualisatie van stress en de ethische vraagstukken rondom stressonderzoek.

In de aflevering ‘Els Maeckelberghe over ethiek in (stress)onderzoek en technologie’ (verschijnt op 19 augustus 2025) duiken we dieper in op de grondslag van de ethiek in de wetenschap. Els legt uit: “Wanneer noemen we iets goed, en wanneer niet? Daar gaat ethiek over.” Als ethicus probeert Els mensen te helpen om tot het goede denken en afwegen te komen. Vragen stellen, reflecteren, argumenteren en afwegingen maken. Door middel van eerlijke gesprekken kan men een morele keuze maken. De ethiek gaat sinds jaar en dag uit van vier principes; respect voor autonomie, weldoen, niet schaden en rechtvaardigheid. In het dagelijks leven kun je jezelf afvragen: Wat vind ik belangrijke principes? Waar wil ik aan werken? - In onderzoek is het essentieel te overwegen wat onze onderzoeksprincipes zijn. Wat vinden we belangrijk? Wat willen we bereiken? Hoe kunnen we dat het beste doen? Wanneer doen we het ‘goed’?

In het Stress in Action-project werpt Els niet alleen een kritische blik op het proces en de onderzoeksmethode, maar ook op de conceptualisatie van het woord stress. “Wat bedoelen we als we stress zeggen?” Het lijkt een simpele vraag, maar het is essentieel om het begrip te conceptualiseren en definiëren voordat het onderzoek en de metingen uitgevoerd kunnen worden. Andere fundamentele vragen die ons onderzoek scherp houden, zijn: weten we wat we meten? Wat gebeurt er als we gezondheidstechnologie inzetten?

Stress in Action is een onderzoeksproject waarin zeven Nederlandse universiteiten en UMC’s samenwerken in een langlopend onderzoek naar stress, gefinancierd door het NWO Zwaartekrachtprogramma. Stress kan een bedreiging zijn voor onze gezondheid. Met moderne meet- en analysetechnieken brengt de onderzoeksgroep de emotionele, cognitieve, biologische en gedragsmatige reacties op stress in het dagelijks leven in kaart.

Momenteel werken we met meer dan 90 consortiumleden aan verschillende thema’s en projecten, vanuit vier verschillende invalshoeken aan een prachtig en ambitieus doel. In grootschalige bevolkingsstudies onderzoeken wij welke omgevings- en persoonsfactoren stress beïnvloeden en hoe stress kan leiden tot psychische en lichamelijke ziekten. Met de nieuwe kennis worden methoden ontwikkeld om stress in het dagelijks leven te volgen en te reduceren en hiermee het ontstaan van stress-gerelateerde ziekten te voorkomen.

De podcast Stress Navigation is een initiatief van Stress in Action. We publiceren afleveringen in het Engels en in het Nederlands. De Nederlandse afleveringen worden geleid door Myrte Schoenmakers, PhD kandidaat op de afdeling Biologische Psychologie bij de VU Amsterdam. De productie van de podcast en communicatie is in handen van Anouk Weverling.

De aflevering ‘Els Maeckelberghe over ethiek in (stress)onderzoek en technologie’ verschijnt op 19 augustus 2025 op Spotify, Apple Podcasts en Youtube. Meer informatie over Stress in Action vind je op onze website. Vragen? Stuur een mailtje naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Bron: Stress in Action