Goede financiële resultaten in de GGZ

De bedrijfsopbrengsten stegen met +2,2% sterker dan de bedrijfslasten met +1,6%.

De GGZ-sector heeft 2017 met goede financiële resultaten afgesloten. Ondanks moeilijke omstandigheden als toenemende regeldruk en krapte op de arbeidsmarkt hebben de instellingen samen een positief resultaat behaald van 111 miljoen euro tegen 58 miljoen euro in 2016. De bedrijfsopbrengsten stegen met +2,2% sterker dan de bedrijfslasten met +1,6%. De kosten van de geestelijke gezondheidszorg voor de Nederlandse samenleving bedroegen in 2017 in totaal 6,6 miljard euro. Tegelijkertijd groeide het aantal werknemers voor het eerst in jaren weer licht (circa +1000 fte) en laten ook de investeringen (+28,2%) een flinke plus zien. Dit blijkt uit een analyse van 205 jaarverslagen van GGZ-instellingen over 2017 door Intrakoop, de inkoopcoöperatie van de zorg, en Verstegen accountants en adviseurs. De onderzochte organisaties vertegenwoordigen 95% van de sector.

Grote instellingen maken meer winst
Met een verdubbeling van het netto resultaat, een versterking van de solvabiliteit en een verbetering van de liquiditeit heeft de GGZ-sector de bedrijfsvoering redelijk op orde. Dat neemt niet weg dat 41 van de 205 GGZ-organisaties over 2017 rode cijfers hebben gepubliceerd. Dit is iets meer dan in 2016, toen 39 organisaties verlies draaiden. De verliezen worden onder meer veroorzaakt door reorganisatie- en fusiekosten. De financiële verschillen tussen de diverse organisaties zijn vrij groot. Vooral de grotere GGZ-organisaties hebben hun resultaten in 2017 zien verbeteren. Verder blijkt dat ook de kleinere organisaties goede financiële resultaten presenteren. Daarbij gaat het vaak om organisaties die zich richten op een specifieke doelgroep of vorm van zorgverlening.

Minder bedden, meer personeelsleden
Met het verplaatsen van zorg naar de patient in zijn omgeving – de ambulantisering van de ggz – heeft de sector in 2017 een flinke stap gezet: de klinische capaciteit daalde met -11,5 procent naar ruim 24.000 bedden. Tegelijkertijd is voor het eerst in drie jaar het aantal medewerkers in de GGZ in 2017 weer licht gestegen, met +1,3%. De 205 onderzochte organisaties hadden samen zo’n 73.000 voltijd arbeidsplaatsen. Per saldo is er sprake van een instroom van circa 1.000 fte. Ondanks de toename van het aantal personeelsleden, worstelt ook de GGZ met de toenemende krapte op de arbeidsmarkt. Eind 2017 waren er ruim 4.000 openstaande vacatures in de sector. Het aantal moeilijk vervulbare vacatures is in 2017 toegenomen met maar liefst +39%. “Veel organisaties huren meer extern personeel in. Dat zien we terug in de jaarcijfers. De kosten voor personeel niet in loondienst zijn in 2017 enorm toegenomen, met 21,7%. Ze maken nu 7% van de totale personeelskosten van 4,8 mld euro uit“, aldus Frank Kaptein, bestuurder van Intrakoop.

Investeringen stijgen, maar nog niet op het oude niveau
Net als in 2016 zijn in 2017 de inkoopuitgaven gestegen, met +3,5%. Dat komt onder meer door een toename in de patient- en bewonersgebonden kosten met 2%, terwijl het aantal cliënten met -5,3% en het aantal opnameplaatsen met – 11,5% afnam door een verschuiving naar ambulante zorg. 
Ook de investeringen zijn flink toegenomen, met +28,2% ten opzichte van 2016. De sterke stijging is vooral zichtbaar bij investeringen in bedrijfsgebouwen en terreinen (+40,0%) én is het gevolg van een aantal lopende nieuw- en verbouwprojecten. Dit is opvallend, omdat investeringen de afgelopen jaren steevast sterk daalden. Een mogelijke verklaring is dat de sector een inhaalslag maakt en dat er vooral sprake is van noodzakelijke (vervangings-)investeringen. De investeringen van 190 miljoen in totaal zijn nog altijd fors lager dan een aantal jaren terug. Toen bedroegen investeringen in de GGZ jaarlijks rond de 300 miljoen euro.

Zie hier het rapport 

Tags bij dit artikel:

• investeringen
• GGZ
• bedrijfsvoering
• bedrijfslasten
• Intrakoop
• personeelsleden
• arbeidsplaatsen
• inkoopcoöperatie