Gehandicaptenzorg heeft zich hersteld na een dip

In financieel opzicht was 2017 een goed jaar met een positief nettoresultaat van € 198 miljoen tegenover € 143 miljoen in 2016

De gehandicaptenzorg heeft zich het afgelopen jaar hersteld na een dip in 2016. In financieel opzicht was 2017 een goed jaar met een positief nettoresultaat van € 198 miljoen tegenover € 143 miljoen in 2016. De totale omzet van de sector bedroeg € 8,7 miljard (+2,2%) en steeg harder dan de lasten die uitkwamen op ruim € 8,4 miljard (+1,6%). Daarbinnen stegen vooral de patiënt- en bewonersgebonden kosten (+10,6%). Ook de investeringen namen toe (+15,6%). Net als in de andere zorgsectoren is de krapte op de arbeidsmarkt voor organisaties in de gehandicaptenzorg steeds meer een hoofdpijndossier. Met als gevolg dat onder meer de kosten voor personeel dat niet in loondienst is sterk zijn toegenomen (+17,5%) en dat het aantal moeilijk te vullen cliëntgebonden vacatures bijna verdubbelde.  Dit blijkt uit een analyse van 199 gepubliceerde jaarverslagen over 2017 van organisaties in de gehandicaptenzorg door Intrakoop, de inkoopcoöperatie van de zorg, en Verstegen accountants en adviseurs. 

Kleine organisaties maken meeste winst
De financiële resultaten van de gehandicaptenzorg in 2017 zijn over het algemeen positief. In 2016 was er nog sprake van financieel mindere resultaten door de nabetaling van de onregelmatigheidstoeslag over verlofrechten over voorafgaande jaren. Het nettoresultaat was toen € 143 miljoen en is in 2017 gestegen naar € 198 miljoen. Dit betekent dat de gehandicaptenzorg weer op het niveau van 2015 is. Vooral de kleinere (tot 10 miljoen omzet) en de grotere (meer dan 300 miljoen omzet) gehandicaptenzorgorganisaties presteren financieel goed en zijn ook ‘rendabeler’.  Wel is het zo dat bijna een vijfde (34 van de 199) van de organisaties in 2017 nog verlies maakte. De oorzaak heeft vaak een incidenteel karakter en wordt veroorzaakt door kosten voor reorganisaties of extra inzet van personeel voor kwaliteitsverbetering.
Het totale eigen vermogen van de sector is gestegen van € 2,4 naar € 2,6 miljard. Het totaal van de liquide middelen is licht gedaald met circa € 41 miljoen in 2017. Een oorzaak is dat investeringen relatief vaak uit eigen middelen worden gefinancierd. Aantrekken van externe financiering is nog altijd niet eenvoudig. 

Uitgaven: patiënten, algemeen en investeringen
In 2017 stegen de inkoopuitgaven met 7,4% naar € 3,2 miljard euro. De grootste kostenpost zijn de algemene kosten, zoals administratie en registratie, communicatie, accountants en externe advisering. In 2017 stegen deze kosten met 6,7% naar € 589 miljoen. De patiënt- en bewonersgebonden kosten stegen met 10,6% tot € 307 miljoen. Deze stijging was aanzienlijk groter dan de omzet (+2,2%) en de toename van het aantal intramurale cliënten (+1,4%). Dit betekent dat de kosten per cliënt toenemen. Deze trend is overigens terug te zien in de hele gezondheidszorg. Daarnaast lijken organisaties meer samen te werken met andere partijen. Een deel van de zorg is  extern ondergebracht (bijvoorbeeld bij collega-instellingen, gezinshuizen, zorgboerderijen). Samen met de toenemende complexiteit van cliënten leidt dat tot hogere uitgaven aan behandeling en behandelingsondersteunende functies.

De investeringen stegen vorig jaar naar € 559 miljoen (+15,6%). Binnen de investeringen vormen bedrijfsgebouwen en terreinen met € 203 miljoen de grootste post. “Het beeld is dat de gehandicaptenzorg   de zaken op orde heeft” stelt Frank Kaptein, bestuurder van Intrakoop. “Wel is de personeelskrapte in de gehandicaptenzorg een steeds groter zorgpunt”.
 
Personeel: 7000 vacatures
Van de bedrijfslasten bestaat bijna driekwart uit personeelskosten. Opvallend is vooral de stijging van de personeelskosten niet in loondienst (+17,5%). Een belangrijke oorzaak is de inzet van externe medewerkers door het tekort aan personeel en het hoge ziekteverzuim.  In totaal hebben de onderzochte organisaties samen 103.000 fte. Zij worden ondersteund door 57.000 vrijwilligers. Verder telt de gehandicaptenzorg eind 2017 ruim 7.000 vacatures. Het aantal moeilijk vervulbare cliëntgebonden vacatures - vacatures die langer dan drie maanden open staan - is in 2017 bijna verdubbeld (+95%). Het gemiddelde verzuimpercentage is in de gehandicaptenzorg weer verder toegenomen van 5,5% in 2015 naar 5,7% in 2016 en 5,8% in 2017. De gehandicaptenzorg kent hiermee in vergelijking met andere deelsectoren in de gezondheidszorg een hoog verzuim.

Tags bij dit artikel:

• investeringen
• financieel
• Intrakoop
• arbeidsmarkt
• gehandicaptenzorg
• vacatures
• personeel
• loondienst
• vrijwilligers
• zorgsectoren