Preventie begint niet bij de voordeur van het ziekenhuis, maar ver daarvoor

De Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) roept de staatssecretaris van Volksgezondheid in aanloop naar het leefstijldebat van 14 december 2022 op om tempo te maken met health-in-all-policies. NFU-voorzitter Bertine Lahuis: “De verschillende ministeries moeten meer samenwerken om de volksgezondheid te verbeteren, anders blijft het dweilen met de kraan open.”

Bij health-in-all-policies gaat het om het stimuleren van gezondheid over de domeinen heen. Gezonde leef- en woonomgevingen, schone industrie en gezond onderwijs zorgen voor een betere volksgezondheid. Veel factoren buiten de gezondheidssector hebben dus een invloed op de gezondheid. De NFU pleit daarom voor een brede aanpak, juist ook met partijen buiten het zorgdomein. Lahuis: “Preventie begint niet bij de voordeur van het ziekenhuis, maar ver daarvoor.”

Gezonde omgeving
Gezondheid van mensen wordt niet alleen bepaald door leefstijl en genetische factoren of toegang tot zorg. Ook bijvoorbeeld de omgeving speelt een belangrijke rol. Zo dragen milieueffecten voor 6% bij aan de totale ziektelast, waarvan driekwart wordt veroorzaakt door luchtverontreiniging. “Door ongezonde lucht kunnen mensen ziek worden met astma, allergieën of andere problemen met de luchtwegen tot gevolg”, aldus Lahuis.

De levensverwachting van iemand met een lage sociaaleconomische status (SES) is zeven jaar korter dan iemand met een hoge SES. Lahuis: “Schone lucht en betere armoedebestrijding dragen bij aan het verbeteren van de gezondheid van inwoners. Dat is in de eerste plaats belangrijk voor al die mensen die niet naar het ziekenhuis hoeven. Maar preventie heeft ook een positief effect op arbeidsparticipatie en productiviteit en beperkt de instroom in de zorg.”

Brede aanpak
De overheid kan een belangrijke rol spelen bij de brede aanpak door ook buiten het zorgdomein te werken aan preventie. Door de effecten voor de volksgezondheid mee te wegen bij beleidsbeslissingen op andere beleidsterreinen (waaronder die van de ministeries van I&W, SZW, EZK, LNV, Financiën en OCW) wordt gezondheidsschade voorkomen en kan de volksgezondheid van veel mensen worden verbeterd. In het Integraal Zorgakkoord (IZA) is afgesproken dat de overheid snel werk maakt van health-in-all-policies. Lahuis: “Wij moedigen de ministers van VWS en in het bijzonder de staatssecretaris aan om het gesprek hierover te voeren met andere ministeries, zodat het niet bij een papieren werkelijkheid blijft.”

Lees hier de inbreng van de NFU voor het debat leefstijlpreventie.