Van de ruim 7000 onderzochte zorgaanbieders worden 683 bedrijven door Pointer aangemerkt als mogelijke zorgcowboy

Zo’n 700 zorgbedrijven hebben sinds 2020 mogelijk misbruik gemaakt van zorggeld. Deze bedrijven maken structureel opmerkelijk hoge winst, keren zorggeld uit als dividend of hebben een maatregel opgelegd gekregen voor het leveren van slechte zorg. Dat blijkt uit onderzoek van Pointer (KRO-NCRV).  

Van de ruim 7000 onderzochte zorgaanbieders worden 683 bedrijven door Pointer aangemerkt als mogelijke zorgcowboy. Deze zorgbedrijven doen niet per definitie iets verkeerd, maar zijn wel de moeite waard om verder te onderzoeken. 294 bedrijven maken minstens 3 jaar meer dan 10 procent winst, terwijl 2 tot 4 procent gangbaar is in deze sector. 374 zorgaanbieders investeren de winst niet opnieuw in de zorg, maar betalen het uit aan de aandeelhouders. En 55 bedrijven kregen een maatregel opgelegd door inspectiedienst IGJ vanwege de slechte kwaliteit van zorg.  

“We weten dat dit signalen zijn die ook door onze toezichthouders worden gebruikt om te zien waar het niet pluis is”, bevestigt minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) Fleur Agema in reactie op de bevindingen van Pointer. De minister vindt het aantal zorgbedrijven dat structureel meer dan 10 procent winst maakt veel te hoog. Daarnaast noemt ze het ‘niet integer’ en ‘immoreel’ dat sommige zorgbedrijven hoge winstuitkeringen overmaken aan hun aandeelhouders. “Zodra geld uit de zorg wordt weggenomen zonder daar een zorgprestatie tegenover te zetten, dan zijn uiteindelijk de patiënten de dupe.” 

Eerdere Pointerlijst 
In 2019 publiceerde Pointer al een lijst van zorgbedrijven met structureel hoge winsten, bekend als de Pointerlijst. Deze lijst wordt gebruikt door zorgverzekeraars, gemeenten en inspectiediensten om bedrijven verder te onderzoeken. Voormalig minister Hugo de Jonge noemde destijds de hoge winsten en dividenduitkeringen ‘maatschappelijk onverantwoord’ en ‘ondermijnend voor de kwaliteit van de zorg’. 

Aangekondigde maatregelen 
Minister Agema kondigt aan dat er maatregelen komen om winstuitkeringen aan te pakken in de Wet integere bedrijfsvoering zorg- en jeugdhulpaanbieders. Wanneer dat gebeurt, is echter nog onzeker. De Raad van State stuurde op 26 juni een zeer kritisch advies over het wetsvoorstel, omdat de motivering voor de noodzaak van deze wet ontbrak. Minister Agema stuurt begin 2025 een nieuw wetsvoorstel naar de Tweede Kamer. 

Daarnaast treedt op 1 januari 2025 de Wet bevorderen samenwerking rechtmatige zorg (Wbsrz) in werking, waarmee een centraal register wordt opgezet voor het uitwisselen van gegevens over mogelijke zorgfraudeurs. Ook wordt de vergunningsplicht voor zorgbedrijven uitgebreid, meldt Agema. Dat geldt echter alleen voor nieuwe toetreders tot de zorgsector. 

Kritiek op aanpak zorgfraude 
Ondanks eerdere toezeggingen en beloften om dubieuze zorgbedrijven aan te pakken, lijkt de bestrijding van zorgfraude nog steeds tekort te schieten. De Algemene Rekenkamer constateerde twee jaar geleden al dat de aanpak van fraude met publiek zorggeld in de praktijk nauwelijks werkt. Recente bevindingen van KRO-NCRV's Pointer en het AD bevestigen dat de groep verdachte bedrijven nauwelijks is gekrompen. 

De gigantische pot met zorggeld (aankomend jaar 109 miljard euro) trekt volgens minister Agema veel integere zorgaanbieders aan, maar ook dubieuze ondernemers. En die zorgcowboys lijken ook steeds slimmer te worden in het ontwijken van de regels. “Mensen met kwade bedoelingen vinden altijd wel weer hun weg. En we kunnen zorgfraude nooit helemaal uitbannen”, stelt de minister vast. “Maar we moeten alles uit de kast blijven trekken, want dat zullen criminelen ook doen.” 

Pointer is donderdagavond 21 november om 20:25 uur te zien bij KRO-NCRV op NPO 2.

Bron: KRO-NCRV Pointer