Onderzoek door NIVEL laat zien dat er wel aandachtspunten zijn wat betreft de patiëntveiligheid in zelfstandige klinieken

88% van de patiënten heeft goede ervaringen met hun behandeling in een zelfstandige kliniek. Verkennend onderzoek door onderzoeksinstituut NIVEL laat echter zien dat er wel aandachtspunten zijn wat betreft de patiëntveiligheid.

Zelfstandige klinieken nemen steeds vaker ingrepen over van ziekenhuizen. Meestal gaat het om ingrepen met een laag risico op complicaties en bij relatief gezonde patiënten. In dit onderzoek zijn 264 dossiers van 10 klinieken gescreend aan de hand van een gevalideerde triggerlijst. Een positieve trigger is een aanwijzing dat er een verhoogd risico is op zorggerelateerde schade. In 13% van de onderzochte patiëntendossiers was er sprake van een verhoogd risico op zorg gerelateerde schade, waaronder 4% een positieve trigger tijdens de ingreep en 9% na de ingreep. Drie patiënten werden vanwege complicaties opgenomen in het ziekenhuis.

Vervolgonderzoek is nodig om te onderzoeken in hoeverre er sprake is van vermijdbare zorggerelateerde schade. ‘Dit is een verkennend dossieronderzoek op basis van vrijwillige deelname van de zelfstandige klinieken. Omdat dit geen representatieve steekproef was en er niet gekeken is naar de vermijdbaarheid van schade, kunnen er geen algemene uitspraken worden gedaan over de mogelijke vermijdbaarheid van de complicaties in de zelfstandige klinieken’, zegt onderzoeker dr. Maaike Langelaan.

Dossiervoering

Een goede dossiervoering voorkomt misverstanden, verbetert samenwerking en is van belang voor de continuïteit van zorg. Daarom werd ook de kwaliteit van dossiervoering gemeten. De informatie die voor de ingreep wordt verzameld, zoals de anamnese bleek goed op orde in deze 10 klinieken. Maar operatie-checklists en documentatie over de postoperatieve fase bleken niet altijd volledig ingevuld en/of regelmatig te ontbreken.

Ook kwamen er in dit onderzoek verschillen naar boven tussen de complicaties die worden gemeld door de kliniek en door de patiënt zelf. Dit kan ook een aanwijzing zijn voor onvolledige dossiers. Op basis van dit onderzoek raden onderzoekers van het NIVEL de klinieken aan om meer aandacht te besteden aan het volledig toepassen van operatie-checklisten en meer informatie op te nemen over de postoperatieve fase in het dossier. ‘Openheid over complicaties en volledige dossiers zijn belangrijke bouwstenen voor veilige zorg.’, aldus Langelaan.

Over het onderzoek

Er deden vijf oogheelkundige klinieken, twee orthopedische klinieken en drie klinieken voor plastische chirurgie vrijwillig mee aan het onderzoek. In totaal zijn 264 patiëntendossiers onderzocht van patiënten die toestemming hebben gegeven en de digitale vragenlijst hebben ingevuld. De resultaten van het onderzoek moeten gezien worden in het licht van een aantal beperkingen die deze verkennende opzet met zich meebrengen. Het aantal klinieken (n=10) en specialismen dat vrijwillig deelnam aan dit dossieronderzoek was beperkt. Dit zorgt ervoor dat de resultaten niet representatief zijn voor de hele sector van zelfstandige klinieken. Naar aanleiding van de resultaten uit dit onderzoek heeft Zelfstandige Klinieken Nederland wel aangegeven dat onderzoek naar vermijdbare zorggerelateerde schade en een uitbreiding van het aantal deelnemende klinieken en specialismen wenselijk is om patiëntveiligheid en kwaliteit van zorg in de zelfstandige klinieken nog verder te verhogen. Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.