Screening op taalachterstand bij kinderen kan nog verder verbeteren

In een klas of groep van twintig kinderen, heeft – statistisch gezien – één kind een taalontwikkelingsstoornis

Het gebruik van een nieuwe Early Language Scale kan de screening op taalachterstand bij kinderen van 1 tot 6 jaar, nog verder verbeteren. Dit instrument is gemaakt op basis van 26 mijlpalen in de taalontwikkeling. Dit blijkt uit het proefschrift van promovenda Margot Bochane van het UMCG.

In een klas of groep van twintig kinderen, heeft – statistisch gezien – één kind een taalontwikkelingsstoornis. Voor kinderen met een dergelijke stoornis is het heel moeilijk om goed mee te komen op school. De problemen in de taal kunnen ook makkelijk leiden tot miscommunicatie en daardoor kunnen gedragsproblemen ontstaan. Het tijdig herkennen van een taalontwikkelingsstoornis is van groot belang voor het vroegtijdig beginnen met behandelen. Zo zijn problemen op school, thuis en in de vrije tijd bij de kinderen te voorkomen of te verminderen. Op dit moment worden kinderen met TOS nog niet altijd vroeg gesignaleerd.

Vroegtijdige signalering nog verder verbeteren
In haar onderzoek heeft Bochane de huidige screening geëvalueerd en een aanvullend nieuw instrument ontwikkeld. Doel van het instrument is om eenvoudig te bepalen of de taal van een kind ‘pluis’ is of ‘niet pluis’ is. Problemen in de taalontwikkeling kunnen al op tweejarige leeftijd door consultatiebureaumedewerkers geconstateerd worden. Ook ouders, peuterspeelzaalleidsters en leerkrachten op de basisschool kunnen problemen in taalontwikkeling bij kinderen signaleren.

Nieuw instrument signaleren problemen
Bochane ontwikkelde een nieuw instrument voor de signalering van problemen in de taalontwikkeling bij kinderen van één tot zes jaar, de Early Language Scale (ELS). Zij ontwikkelde dit op basis van onderzoek onder 1.381 ouders uit heel Nederland. Voorbeelden van vragen uit dit onderzoek zijn: Kan uw kind twee woordjes combineren? Bijvoorbeeld: ‘papa bal’ of ‘kijk poes’. Of: ‘Kan uw kind een verhaaltje navertellen bij een aantal plaatjes? Bijvoorbeeld als u een boekje leest met uw kind.’ Dit leidde tot een overzicht van 26 mijlpalen in de taalontwikkeling.

Achterstanden goed op te sporen
Zij onderzocht vervolgens of aan de hand van deze 26 mijlpalen uit de Early Language Scale achterstanden in taalontwikkeling goed op te sporen zijn. Dit bleek inderdaad het geval.  De ELS kan steun bieden aan professionals werkzaam in de kinderopvang en het vroegschoolse onderwijs om kinderen (van één tot zes jaar) met een atypische taalontwikkeling snel te signaleren.

Taalachterstanden verminderen
Bochane pleit er voor om dit nieuwe screeningsinstrument breed in te zetten: ‘Mijn conclusie is dat screening op taalachterstand in de Nederlandse Jeugdgezondheidszorg al goed verloopt, maar verder verbeterd kan worden door de ELS te implementeren. Dit geldt mogelijk ook voor andere landen en settingen. Het gebruik van de resultaten van mijn onderzoek kan het aantal capabele en zelfverzekerde kinderen vanaf de vroege schoolleeftijd vergroten. Het kan kinderen een positieve start bieden door taalachterstanden te verminderen en de vroege taalontwikkeling te versnellen.’

Tags bij dit artikel:

• screening
• basisschool
• UMCG
• miscommunicatie
• jeugdgezondheidszorg
• instrument
• taalontwikkelingsstoornis