Rapport over virusverspreiding en gerichte coronamaatregelen

Multidisciplinaire samenwerking is noodzakelijk om virusoverdracht tot in detail te besturen

Onderzoekers en experts uit verschillende vakgebieden hebben hun krachten gebundeld om een zo compleet mogelijk beeld te krijgen van de overdracht van luchtwegvirussen, in het bijzonder SARS-CoV-2. In dit rapport staan aanbevelingen om de verspreiding van het virus te beperken, specifiek bij (semi-)indoor sportevenementen. Dit project werd gecoördineerd door het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e).

Multidisciplinaire samenwerking is noodzakelijk om virusoverdracht tot in detail te besturen, vindt hoogleraar Medische Microbiologie Louis Kroes. Toch wordt dit maar weinig toegepast. Het team dat zich het Joint Expert Panel noemt, bestond daarom niet alleen uit virologen en medisch specialisten, maar ook uit fysiologen en technici. Samen hadden ze tot doel om de brede wetenschappelijke kennis over de overdracht van luchtwegvirussen in kaart te brengen en zo te komen tot aanbevelingen voor gerichtere preventie van besmettingen.

Kroes coördineerde dit project samen met LUMC-viroloog Mariet Feltkamp en hoogleraar Bouwfysica Bert Blocken van de TU/e. “Onze bevindingen dragen bij aan een veiligere organisatie van indoor activiteiten”, zegt Feltkamp. “De belangrijkste conclusie: er moet meer aandacht komen voor de luchtkwaliteit in binnenruimten.”

Druppelgrootte
Virusoverdracht begint bij het produceren van waterdruppels in de luchtwegen waarin virussen meeliften. “Virussen komen nooit vanzelf in de lucht”, legt Feltkamp uit. Het gedrag van deze druppels hangt onder andere af van de grootte. “De allerkleinste druppels noemen we aerosolen, deze blijven lang in de lucht hangen en spelen daarom een belangrijke rol bij virusverspreiding”, zegt Kroes. In tegenstelling tot eerder gedacht spelen ook grotere druppels soms een rol als aerosol. Druppels met aerosolgedrag worden vervelend genoeg vaak geproduceerd door personen geïnfecteerd met het coronavirus, maar nog zonder enige klachten.

Volgens de onderzoekers moeten maatregelen die hoge concentraties aerosolen voorkomen meer aandacht krijgen. “Denk hierbij aan luchtverversing, ventilatie, controle van luchtkwaliteit, CO2-monitoring en de bevochtiging van lucht. Daarnaast zouden buitenactiviteiten de voorkeur moeten krijgen, aangezien aerosolen in de buitenlucht snel vervliegen”, zegt Feltkamp.

Risico per ruimte
Daarnaast denken de onderzoekers dat het nuttig is om een praktische risicoanalyse te doen voor elke ruimte en activiteit, gebaseerd op de factoren die de productie en het gedrag van druppels beïnvloeden. Denk hierbij aan luchtvochtigheid, temperatuur en menselijke activiteit. “Met zo’n analyse kunnen ruimtes en activiteiten ingedeeld worden in specifieke risicocategorieën, dit zorgt voor een nauwkeuriger beleid voor de preventie van corona”, zegt Kroes. Ook benadrukken de onderzoekers dat betere technieken ontwikkeld moeten worden om de aanwezigheid van infectieuze virusdeeltjes in de aerosolen vast te stellen.

Het S3 project: Towards safe indoor and semi-indoor sports events during the Covid-19 pandemic werd gecoördineerd door de TU/e en het LUMC, in samenwerking met Universiteit Utrecht, Johannes Kepler Universiteit in Linz, PlasmaMade, GO2Sure, testlocaties Johan Cruijff ArenA, Maaspoort Sports and Events via Heroes Den Bosch, CTO Papendal en CTO Den Haag. Het samenwerkingsproject is medegefinancierd met PPS-toeslag die door Health~Holland, Topsector Life Sciences & Health, beschikbaar is gesteld ter stimulering van publiek-private samenwerkingen. 

Tags bij dit artikel:

• preventie
• LUMC
• luchtwegen
• technieken
• analyse
• luchtkwaliteit
• binnenruimte