Veel adolescenten in lage- en middeninkomenslanden worden dagelijks blootgesteld aan vervuilde lucht

Het FRESHAIR4LIFE consortium (een internationaal samenwerkingsverband van onderzoeksinstellingen en Europese universitaire centra) onder leiding van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), ontvangt 3 miljoen euro uit het HorizonEurope programma. Met dit bedrag wil het internationale consortium blootstelling aan vervuilde lucht onder jongeren verminderen in vijf landen die buitenproportioneel lijden onder vervuiling. Deze landen zijn: Griekenland, Kirgizië, Pakistan, Roemenië en Uganda. Uiteindelijk hopen de onderzoekers op deze manier het aantal nieuwe gevallen van chronische ziekten onder jongeren, veroorzaakt door luchtvervuiling, zoals astma en COPD, te verminderen.

Veel adolescenten in lage- en middeninkomenslanden worden dagelijks blootgesteld aan vervuilde lucht. Ze roken meer én roken vaker ‘mee’ met familieleden of vrienden. Ook raakt de lucht in en om het huis is steeds meer vervuild. Hoofdonderzoeker Rianne van der Kleij: “Er wordt nog onvoldoende gedaan om de luchtkwaliteit in deze landen te verbeteren. Tabak- en luchtvervuiling zijn dan ook de grootste oorzaak van chronische ziekten zoals COPD en kanker. Daarnaast ligt de focus in de zorg vaak op infectieziektes, waardoor chronische ziektes niet (h)erkend worden.”

Adolescenten aan het roer
Volgens de onderzoekers is het betrekken van jongeren cruciaal om dit probleem aan te pakken. In hun rol als ‘preventie ambassadeur’ zullen zij de eerste stappen zetten voor duurzame leefstijlverandering in hun gemeenschap. Van der Kleij: “Jongeren hebben vaak een groot netwerk, potentieel veel invloed en kennen de problemen en uitdagingen in hun gemeenschap goed. Ook biedt het mogelijkheid om preventie te koppelen aan andere maatschappelijke thema’s die jongeren bezig houden, zoals klimaatverandering en gelijkheid”.

In FRESHAIR4LIFE verzamelen de jongeren ook digitale data- via bijvoorbeeld de innovatieve PhotoVoice methode. Hierbij maken ze TikTok of Instagram content, die de vervuiling in hun omgeving laat zien en bespreekbaar maakt. Zo informeren en mobiliseren zij hun gemeenschap via social media. Ook kunnen de jongeren digitaal de mate van vervuiling registreren, door het dragen van een digitale meter voor het meten van de luchtkwaliteit. Van der Kleij: “Op deze manier ontstaat een win-win situatie: de jongeren worden bewust van de luchtvervuiling in hun gemeenschap, creëren op sociale media draagvlak voor verandering ‘en verzamelen data voor het onderzoek’.”

Lokale betrokkenheid van professionals: Teach-the-teacher
Daarnaast is de betrokkenheid van lokale professionals van belang. Zij worden via een teach-the-teacher programma voorzien van de kennis en kunde. Dat is nodig om luchtvervuilingspreventie in de praktijk te kunnen brengen. Consortium partners NCD Child (Canada), de International Primary Care Respiratory Group (IPCRG, UK) en de European Lung Foundation (ELF, UK) brengen de expertise mee om de actieve betrokkenheid van jongeren en professionals te garanderen.

FRESHAIR4LIFE preventie pakket
Samen met het lokale team ontwikkelen de jongeren uiteindelijk een FRESHAIR4LIFE preventie pakket. Het pakket bestaat uit twee bewezen effectieve interventies om de lucht schoner te maken zoals ‘stop-roken advies’ en het gebruik van schone kooktoestellen. Vervolgens wordt de uitvoer en de effectiviteit van dit preventie pakket onderzocht.

Samenwerking
In FRESHAIR4LIFE werken verschillende internationale partners nauw samen. Onderzoeksinstellingen uit de vijf interventie landen vormen de spin in het web: University of Crete (Griekenland), Makerere University (Uganda), Center for studies in Family Medicine (Roemenië), The Initative (Pakistan) en Ministery of Health (Kirgizië). Zij worden gesteund door toonaangevende Europese universitaire centra (Leiden, York, Edinburgh, Maastricht en Groningen). NCD Child, IPCRG en ELF brengen expertise rond eerstelijnszorg, stakeholder engagement, youth advocacy, disseminatie en communicatie.