Hoop voor mensen met erfelijke aandoening met CRISPR-Cas9-infuus

Naar schatting heeft wereldwijd één op de 50.000 mensen erfelijk angio-oedeem (HAE)

Na een enkele behandeling met een CRISPR-Cas9-infuus hoeft een groep patiënten hun dagelijkse medicijnen niet meer te nemen. De 10 patiënten uit Nieuw-Zeeland, Nederland en het Verenigd Koninkrijk hebben erfelijk angio oedeem, een aandoening die wordt gekenmerkt door ernstige, pijnlijke en plotseling opkomende zwellingen, soms met de dood tot gevolg. Arts-onderzoekers van Amsterdam UMC, de University of Auckland, en Cambridge University Hospitals hebben nu met succes de eerste 10 patiënten behandeld met de therapie, waarbij een stukje DNA uit de cellen wordt ‘geknipt’. De tussentijdse resultaten zijn verschenen in New England Journal of Medicine.

Internist Danny Cohn van de afdeling Vasculaire geneeskunde van Amsterdam UMC noemt de resultaten een belangrijke stap op weg naar genezing voor deze groep patiënten. "We zijn nog nooit zo dicht bij het ultieme behandelingsdoel geweest: een normaal leven voor patiënten met hereditair angio-oedeem (HAE). Met deze therapie hopen we de ziekte volledig onder controle te krijgen”, aldus Cohn.

De patiënten, onder wie 2 in Nederland, kregen eenmalig een 2 tot 4 uur durende behandeling met een infuus. Er waren geen ernstige of blijvende bijwerkingen. Sindsdien zijn de patiënten nog steeds van de medicijnen af die ze anders hun hele leven zouden moeten blijven gebruiken. Ze worden nog 15 jaar nauwlettend gevolgd om de veiligheid en werkzaamheid ook op de lange termijn te beoordelen.

Ook voor andere aandoeningen
"Het ziet ernaar uit dat de behandeling met één enkele dosis een blijvende oplossing biedt tegen de zeer invaliderende symptomen van mijn patiënten met erfelijk angio-oedeem”, zegt hoofdonderzoeker Hilary Longhurst, klinisch immunoloog aan het Auckland Hospital Te Toku Tumai. "Bovendien is er een enorm potentieel voor de ontwikkeling van vergelijkbare in-vivo CRISPR-Cas9-behandelingen voor andere genetische aandoeningen."

Hoe helpt CRISPR-Cas9 patiënten met HAE?
Naar schatting heeft wereldwijd één op de 50.000 mensen erfelijk angio-oedeem (HAE). Maar omdat het zeldzaam is, wordt het vaak niet correct gediagnosticeerd. Door een fout in hun DNA van deze patiënten krijgt het zogeheten boodschapper-eiwit kallikreïne vrij spel, en daardoor kunnen op allerlei plekken in het lichaam plotselinge zwellingen ontstaan.
In cellen werkt de CRISPR-Cas9-technologie als een schaartje dat een stukje DNA weg kan knippen. Bij patiënten met HAE ‘knipt’ CRISPR-Cas9 een stuk DNA weg dat zorgt voor de aanmaak van kallikreïne, zodat het signaal dat leidt tot zwellingen niet meer kan worden doorgegeven.

Het eerste-fase-onderzoek, dat is gepubliceerd in de New England Journal of Medicine, toonde aan dat de behandeling de concentratie van het eiwit kallikreïne met wel 95% kon verminderen, afhankelijk van de dosis die per infuus werd gegeven. En gemiddeld verminderde het aantal aanvallen van zwellingen ook met 95%, waargenomen bij alle patiënten, bijna 6 maanden tot ruim een jaar na de behandeling. Inmiddels zijn er in Amsterdam UMC al meer HAE-patiënten met een CRISPR-Cas9-infuus behandeld en die resultaten worden in de loop van dit jaar verwacht.

Bron: Amsterdam UMC

Tags bij dit artikel:

• DNA
• infuus
• erfelijk
• Amsterdam UMC
• CRISPR-Cas9-infuus
• genetische aandoeningen
• angio-oedeem