Een speciale microscoop in combinatie met een camera  heeft laten zien hoe medicijnen worden opgenomen in onze cellen

Een speciaal voor het Erasmus MC gemaakte microscoop, gekoppeld aan een supersnelle camera, maakt zichtbaar hoe medicijnen in onze cellen worden opgenomen.

Primeur
De afdeling Cardiologie van het Erasmus MC heeft, als enige ter wereld, een op maat gemaakte microscoop, gekoppeld aan een supersnelle camera. Daarmee kan nauwkeurig in beeld worden gebracht welke biologische processen zich afspelen in de vaatwandcellen, wanneer medicijnen in de cel worden opgenomen door nabij trillende microscopisch kleine gasbelletjes. Dit proces wordt gestuurd en gecontroleerd met diagnostisch ultrageluid.

Hartweefsel
Gasbelletjes zijn al enkele jaren een veelbelovende methode om zeer gericht medicatie af te leveren in aangedane plekken in het lichaam. Bijvoorbeeld in ziek hartweefsel, of een tumor. De met medicatie gevulde gasbelletjes worden, als ze op de plaats van bestemming zijn, met hoogfrequente geluidsgolven tot trillen gebracht. Ze stimuleren door hun getril de vaatwand van het bloedvat dat zich op de aangedane plek bevindt en zorgen zo dat de medicatie in het zieke weefsel komt.

Gissen
Met het uiterst geavanceerde apparaat Brandaris 128, die met 128 ingebouwde camera’s 25 miljoen beelden per seconde kan schieten, kan de werking van de gasbelletjes tegen de vaatwand al langer worden vastgelegd en bestudeerd. Maar hoe die medicatie vervolgens in de aangedane cellen terechtkomt, hoeveel er in de cel achterblijft en hoe de cel er vervolgens op reageert: daarnaar bleef het gissen.

Realtime
Tot eind december. Toen voltooide fabrikant Nikon in samenwerking met de afdeling Cardiologie een unieke microscoop die is gekoppeld aan de Brandaris 128, en die vrijwel realtime vastlegt wat er gebeurt, zodra de gasbelletjes hun medicatie hebben afgegeven. Een half jaar is er gesleuteld aan het apparaat. Eerst drie maanden aan de installatie van alle technieken van de microscoop, vervolgens drie maanden aan de koppeling met de Brandaris.

Schat aan info
Onderzoeksleider dr. Klazina Kooiman is in de wolken. “Iedere wetenschapper die onderzoek doet naar gasbelletjes als medicatiekoerier droomt hiervan”, glundert ze. “De koppeling van deze microscoop aan de Brandaris 128 zal een schat aan vervolginformatie opleveren over de interactie van de belletjes met cellen. De potentie van deze gasbelletjes wordt hiermee nog verder vergroot.” Verwacht wordt dat door het gebruik van ultrageluid en gasbelletjes straks kleinere doses medicatie nodig zijn.

Onthulling
Decaan Hans van Leeuwen onthulde de gekoppelde microscoop woensdag 17 januari in het faculteitsgebouw. Voorafgaand aan de onthulling was er een mini-symposium, waar meer dan 50 toponderzoekers uit de hele wereld op afkwamen.