Een verkoudheid is voor de meeste mensen eventjes vervelend. Maar de gezondheid van patiënten met astma of COPD kan er flink door verslechteren

Gaat een verkoudheid sneller over als je een supplement slikt met een extract uit wortels? AMC-onderzoekers buigen zich samen met collega’s van NIZO Food research over deze vraag. Hiervoor worden gezonde vrijwilligers besmet met een verkoudheidsvirus, waarbij een deel van hen een voedingssupplement krijgt.

“Een verkoudheid is voor de meeste mensen eventjes vervelend. Maar de gezondheid van patiënten met astma of COPD kan er flink door verslechteren”, vertelt onderzoeker René Lutter van de afdeling Longziekten. “Het zou een grote stap voorwaarts zijn als je hen met behulp van voedingssupplementen beter bestand kunt maken tegen een verkoudheidsvirus. Zodat de verkoudheid minder ernstig uitpakt en sneller over is.”

Het is een van de redenen waarom Lutter en zijn AMC-collega’s meedoen aan het onderzoek naar het voedingssupplement. Andere reden: “Wij kijken vaak bij patiënten met ziekten van de luchtwegen wat er precies gebeurt in het lichaam als ze verkouden zijn. Dat doen we tot op celniveau. Nu hebben we de kans om dat ook bij gezonde personen te doen.”

Verstopte neus
De AMC’ers hadden in ieder geval al een geschikt onderzoeksmodel klaarstaan voor de studie. Dat was ook de reden waarom het bedrijf Nutrileads bij hen aanklopte om de effecten van een voedingssupplement te gaan onderzoeken op de afweer tegen een verkoudheidsvirus. Lutter: “Wij hebben de benodigde infrastructuur om de afweer uit te dagen met een ziekteverwekker en vervolgens in de luchtwegen te kijken wat er gebeurt.”

Samen met NIZO Food Research – een testinstituut voor voedingsproducten – willen ze het wortelextract gaan uitproberen bij 168 gezonde mensen die met een mild verkoudheidsvirus worden besmet. “Ze krijgen een verstopte of soms juist lopende neus, misschien hoofdpijn, maar daar blijft het bij”, zegt Lutter.

Bacteriën in de darmen
De deelnemers worden door middel van loting in drie groepen ingedeeld. Eén groep krijgt gedurende acht weken een placebo (niet werkend middel), de andere groep ontvangt de helft van het supplement en de rest de volledige hoeveelheid. Dat gebeurt dubbelblind: zowel de deelnemers als de onderzoekers weten niet wie wat krijgt.

Vervolgens vinden er een hoop metingen plaats. Zo wordt door middel van vragenlijsten gescoord welke gezondheidsklachten mensen rapporteren. Ook nemen de onderzoekers bloed af om te kijken naar de mate waarin afweercellen het virus en ook bacteriën kunnen vernietigen. De neus wordt gespoeld, en er wordt neusepitheel (de binnenbekleding van de neus) verzameld. Er wordt onder meer gekeken naar de expressie van genen in het weefsel uit de neus. Ook kijken de onderzoekers wat er in de ontlasting gebeurt: verandert de samenstelling van het microbioom (de bacteriën) in de darmen door het wortelextract?

Duidelijke verschillen
“We zijn over de helft met de studie maar zoeken nog steeds proefpersonen”, vertelt Lutter. “Dat komt omdat ongeveer vijftig procent van degenen die zich hiervoor aanmelden, antilichamen heeft tegen ons verkoudheidsvirus en er dus niet ziek van zal worden. Die kunnen niet meedoen aan de studie.”

Voorlopige resultaten kan Lutter niet geven, omdat hij niet weet welke deelnemers daadwerkelijk het supplement hebben gekregen en welke de placebo. Maar in het bloed van de proefpersonen ziet hij wel duidelijke verschillen in activiteit van het virus. “Of dat werkelijk effect heeft op het beheersen van het verkoudheidsvirus weten we nog niet.”

Maar het kan vast geen kwaad om af en toe een extra wortel te eten als je verkouden bent? Dat zet weinig zoden aan de dijk, weet Lutter. “Het gaat namelijk om een bepaalde stof die in wortels zit en die in grote hoeveelheden in het supplement wordt gestopt. Daar valt niet tegen op te eten.”