Dit virus lijkt de perfecte kandidaat voor de behandeling van kanker

Niet alle virussen maken je ziek. Sterker nog, sommige virussen kunnen kankercellen doden. Vera Kemp promoveerde op 7 februari 2019 op haar onderzoek naar reovirus, een voorbeeld van zo’n oncolytisch virus. ‘Reovirus heeft zeker potentie voor de kliniek, maar er zijn nog wat hobbels te overwinnen.’

Reovirus is een van de ongeveer twintig bekende oncolytische virussen. Dit virus lijkt de perfecte kandidaat voor de behandeling van kanker, omdat het virus van nature alleen kankercellen infecteert en gezonde cellen met rust laat. “Na infectie repliceert het virus zich in de kankercel, die vervolgens doodgaat, waarna het virus vrijkomt en nabijgelegen kankercellen kan infecteren”, legt ze uit. Voor huidkanker is al een oncolytisch virus op de markt als behandeling, maar voor andere kankersoorten zijn de virussen tot nu toe minder effectief dan gehoopt.

Autofagie
Kemp ontdekte dat er nog meerdere obstakels te overwinnen zijn, voordat reovirus ingezet kan worden als kankerbehandeling. Zo kwam ze erachter dat de replicatie van het virus binnenin de cel afhankelijk is van de zogeheten autofagie-route. Kemp: “Bepaalde eiwitten binnen dit recyclesysteem blijken erg belangrijk voor het virus om zichzelf te repliceren. Als we die eiwitten kunnen stimuleren, werkt het virus wellicht beter tegen de kankercellen.” Ook kan de aan- of afwezigheid van deze eiwitten bepalend zijn om iemand wel of geen behandeling te geven met het reovirus.

Genetisch aangepast
Ook experimenteerde Kemp met genetisch aangepaste versies van het reovirus om de effectiviteit een boost te geven. Ze had vooral succes met een versie van het reovirus die het immuunsysteem extra stimuleerde. Infectie van tumoren met dit virus, leidde tot een aanloop van afweercellen. “Dit past goed bij het idee dat het niet perse het virus zelf is dat de tumor bestrijdt, maar vooral de immuunreactie die volgt op infectie met het virus”, legt ze uit. 

Kemp ziet voor de kliniek potentie in deze aangepaste versie van het virus. “Voordat we onderzoek met kankerpatiënten kunnen doen, moeten we het virus wel eerst op grote schaal produceren. Dit is lastiger dan we dachten.” De LUMC-onderzoeksgroep van prof. Rob Hoeben waarin Kemp promoveerde werkt daarom samen met andere oncolytische virusonderzoekers in Nederland om de virussen naar de kliniek te krijgen.

Meer weten? Lees het proefschrift ‘Enhancing reovirus for use in oncolytic virus therapy’