Tot dusver was er echter weinig bekend over de inhoud van deze richtlijnen
Huisartsen maken bij het voorschrijven van geneesmiddelen gebruik van richtlijnen. Deze richtlijnen, ook wel formularia genoemd, bevatten adviezen over welk geneesmiddel bij welke aandoening voorgeschreven kan worden. Zowel op landelijk als op regionaal niveau zijn verschillende formularia beschikbaar. Tot dusver was er echter weinig bekend over de inhoud van deze richtlijnen, noch over onderlinge verschillen, de totstandkoming en het onderhoud ervan. Daarom deden het Nivel en het Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM) hier onderzoek naar.
In totaal werden 22 verschillende formularia onderzocht . Daarvan zijn er 14 voortgekomen vanuit regionale initiatieven, bijvoorbeeld van zorggroepen en van farmacotherapeutische overleggen (FTO’s) tussen huisartsen en apothekers. Er waren 10 formularia gericht op specifieke aandoeningen, waarvan 7 op COPD en/of astma . Van de onderzochte formularia waren er 18 geïntegreerd in het computersysteem van de huisarts en in beschikbaar tijdens het consult.
Werkwijze van ontwikkelen en onderhoud formularia verschilt
De belangrijkste redenen om een formularium te ontwikkelen waren kwaliteitsverbetering, doelmatigheid en standaardisatie van de farmacotherapie door de huisarts. Bij het ontwikkelen en onderhouden van de formularia waren in de meeste gevallen minimaal een arts, een apotheker en een medisch specialist betrokken. Zij maakten voornamelijk gebruik van wetenschappelijke literatuur en de NHG-standaarden voor het ontwikkelen en actualiseren van de richtlijnen. Driekwart van de formularia bevatte daarnaast de adviezen gebaseerd op de mening van huisartsen, medisch specialisten en apothekers.
Het onderzoek
Een landelijke inventarisatie leverde 22 formularia op. Vertegenwoordigers van elk van deze formularia ontvingen een vragenlijst. Het onderzoek vond plaats op verzoek van zorgverzekeraars (CZ, Menzis, VGZ en Zilveren Kruis), brancheorganisatie Zorgverzekeraars Nederland en de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV). Het maakt deel uit van het project Formulariumgericht Voorschrijven 2019-2021, waarbij de voorschriften van de huisarts uit het eigen registratiesysteem getoetst worden aan het door de huisarts gebruikte formularium. Hieruit ontstaat de score Formulariumgericht Voorschrijven, die gebruikt wordt door de zorgverzekeraars voor de prestatiebeloning Doelmatig Voorschrijven.