Farmaceutische industrie maakt vaak gebruik van beïnvloedingsstrategieën

Twintig huisartsen in Nederland hebben gedurende één maand (juni 2022) alle papieren post vanuit de farmaceutische industrie verzameld

In marketingmaterialen, verstuurd vanuit de farmaceutische industrie naar huisartsenpraktijken, zijn veel verschillende strategieën aanwezig om de ontvanger te overtuigen van de meerwaarde van - meestal nieuwe - geneesmiddelen. Dat is de voornaamste conclusie uit een onderzoek van IVM-collega's Marloes Dankers en Marjorie Nelissen, in samenwerking met onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen, Nivel, Universiteit Utrecht en Vrije Universiteit Amsterdam. De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift PLOS ONE.  

Methodiek 
Twintig huisartsen in Nederland hebben gedurende één maand (juni 2022) alle papieren post vanuit de farmaceutische industrie verzameld. Deze marketingmaterialen, bestaande uit onder andere folders, brieven en advertenties in medische tijdschriften, werden door het onderzoeksteam geanalyseerd op het gepromote geneesmiddel, introductiejaar en de aanwezigheid van beïnvloedingsstrategieën. Voor de inventarisatie van beïnvloedingsstrategieën gebruikten de onderzoekers het bekende model van Cialdini, dat zeven principes onderscheidt, namelijk wederkerigheid, consistentie/commitment, sociaal bewijs, sympathie/gunnen, autoriteit, schaarste en eenheid. 

Opzienbarende resultaten 
De twintig huisartsenpraktijken verzamelden in totaal 68 unieke marketingmaterialen over 37 verschillende geneesmiddelen. De leeftijd van de geneesmiddelen varieerde sterk: de middelen kwamen tussen 1966 en 2022 op de markt (mediane introductiejaar was 2012). De meest voorkomende geneesmiddelen waren directe factor Xa-remmers (n = 12), GLP1-agonisten (n = 5) en SGLT2-remmers (n = 4). Alle zeven beïnvloedingsstrategieën werden geïdentificeerd, waarbij sympathie (65% van alle materialen) en autoriteit (29%) de meest prominente strategieën waren, gevolgd door sociaal bewijs (18%), eenheid (15%), schaarste (13%), wederkerigheid (12%) en consistentie/commitment(3%). Naast die strategieën identificeerden de onderzoekers emotionele druk (31%) als een veelgebruikte nieuwe strategie. 

Bekijk hier de infographic met de belangrijkste resultaten van het onderzoek. 

Huisarts wees je bewust van beïnvloeding voorschrijfgedrag door farmaceutische industrie  
Marketingmaterialen over geneesmiddelen bevatten een breed scala aan beïnvloedingsstrategieën. Het IVM roept huisartsen en andere zorgverleners op om alert te zijn en blijven op de manieren waarop de industrie hun voorschrijfgedrag probeert te beïnvloeden en zoveel mogelijk gebruik te maken van objectieve en neutrale bronnen over geneesmiddelen.  

Lees hier het gehele onderzoek. 

Bron: IVM

Tags bij dit artikel:

• geneesmiddelen
• huisarts
• farmaceutische industrie
• IVM
• marketingmaterialen