De toegang tot huisartsenzorg in Nederland staat onder druk

Er zijn aanvullende normen nodig voor toezicht op bedrijfsketens huisartsenzorg

De toegang tot huisartsenzorg in Nederland staat onder druk. Enkele grotere bedrijfsketens zijn hierop ingesprongen en bieden op een andere manier huisartsenzorg aan patiënten. De IGJ en de NZa zien vernieuwing in het aanbod van huisartsenzorg als een noodzakelijke ontwikkeling. Uit signalen blijkt dat deze vorm van zorg niet altijd goed is georganiseerd. De IGJ en de NZa hebben daarom onderzoek gedaan naar de kansen en risico’s van deze ketens en wat dit betekent voor het toezicht. Hieruit blijkt dat er aanvullende normen nodig zijn zodat er goed toezicht gehouden kan worden. Het doel is dat de zorg aan patiënten toegankelijk en van goede kwaliteit is en blijft, ook op langere termijn. 

Doorontwikkeling toezicht
Het onderzoek van de IGJ en NZa gaat over de grote ketens in de huisartsenzorg en niet over individuele praktijken. De toezichthouders keken naar de kansen en risico’s van deze bedrijfsketens en gebruiken het onderzoek voor de doorontwikkeling van hun werk. Ook willen de IGJ en NZa meer mogelijkheden om tijdig te kunnen signaleren en ingrijpen als dat nodig is. Ze gaan daarover gesprekken voeren met onder andere het ministerie van VWS, het zorgveld en branchepartijen om de aanbevelingen passende opvolging te geven.

Goed bestuur en organisatie van zorg
Een van de risico’s is dat bedrijfsketens te groot kunnen worden. Als zij failliet gaan kan dit direct gevolgen hebben voor een grote groep patiënten, vaak zelfs in een hele regio. Deskundig bestuur en een goede organisatie is voor alle zorgorganisaties essentieel. Bij snelle groei van dergelijke ketens zien we dat dit nog meer van belang is. In het rapport staan aanbevelingen om meer normen te stellen voor een deskundig bestuur, de financiële bedrijfsvoering en de te hanteren ratio’s. Daarnaast is het belangrijk dat de NZa meer mogelijkheden krijgt om concentraties en overnames ook op inhoudelijke gronden tegen te houden of tijdelijk uit te stellen

Kwaliteit van huisartsenzorg
Patiënten moeten kunnen rekenen op goede huisartsenzorg. Zorg die continu en persoonsgericht is. Sommige nieuwe bedrijven lukt het niet om op alle locaties voldoende personeel aanwezig te hebben. Voor patiënten is het dan erg lastig om een afspraak bij de huisarts te krijgen. Vooral voor patiënten met chronische klachten is het vervelend wanneer zij door personeelswisselingen iedere keer aan een andere huisarts hun verhaal moeten vertellen. We kunnen op basis van de huidige normen van de beroepsgroep niet goed toetsen bij hoeveel patiënten er welke personele bezetting minimaal nodig is om voldoende continuïteit en persoonsgerichte zorg te kunnen bieden. Ook is het onduidelijk wanneer patiënten niet meer een online consult moeten krijgen, maar dat ze gezien moeten worden door een arts in de praktijk. 

Vernieuwing sector blijft nodig
De toezichthouders zien dat er op dit moment al veel gebeurt om de huisartsenzorg te vernieuwen. Veel huisartsen werken hard om goede zorg mogelijk te maken. De IGJ en NZa waarderen dit en roepen tegelijkertijd partijen op hiermee door te gaan om zo de huisartsenzorg en de eerstelijnszorg klaar te maken voor de toekomst. De gezamenlijke ambitie is om in 2030 de eerstelijnszorg anders te laten werken maar dit mag niet ten koste gaan van de toegankelijkheid, kwaliteit en betaalbaarheid van de zorg aan patiënten. 

Publicaties
Rapport De opkomst van bedrijfsketens in de huisartsenzorg

Bron: IGJ

Tags bij dit artikel:

• NZa
• huisartsenzorg
• eerstelijnszorg
• toezichthouders
• IGJ
• bedrijfsketens
• ketens