Rol van Epstein-Barr-virus bij multiple sclerose onderzocht

Het staat bekend als één van de sterkste risicofactoren voor MS

Het Epstein-Barr-virus is één van de sterkste risicofactoren voor de chronische ziekte multiple sclerose (MS). Hoe het virus afweercellen beïnvloedt bij mensen die genetisch vatbaar zijn voor deze ziekte is onduidelijk. Onderzoeker Marvin van Luijn wil die rol ontrafelen en krijgt daarvoor subsidie van het Nationaal MS Fonds.

Dr. Marvin van Luijn van het MS-centrum ErasMS is ervan overtuigd dat de sleutel voor de oorzaak van MS in het afweersysteem ligt. ‘Uit grote studies waar ons centrum aan meewerkt, blijkt dat kleine veranderingen in het DNA van mensen met MS invloed hebben op een afweercel genaamd de B-cel. Het lijkt erop dat die invloed wordt bepaald door het Epstein-Barr-virus. Dit virus houdt zich schuil in deze afweercel’, legt hij uit.

Het Epstein-Barr-virus, afgekort ook wel EBV, is de veroorzaker van de ziekte van Pfeiffer. Het staat bekend als één van de sterkste risicofactoren voor MS. ‘Alle mensen met MS hebben infectie met EBV een keer doorgemaakt en wie de ziekte van Pfeiffer heeft gehad, heeft 2 tot 3 keer meer kans op het ontwikkelen van MS.’

Eerste aanval
Het onderzoek van Van Luijn richt zich op mensen met een eerste aanval van MS, ook wel Clinically Isolated Syndrome genoemd. Het verdere verloop van de ziekte bij mensen in dit vroege stadium van MS is niet goed te voorspellen.

• MS is een auto-immuunziekte van het centrale zenuwstelsel: de hersenen en het ruggenmerg
• Bij MS richt een deel van het immuunsysteem zich tegen het eigen lichaam. Door chronische ontstekingen ontstaat onomkeerbare schade aan het centrale zenuwstelsel.
• De oorzaak van MS is onbekend.
• Er zijn in Nederland 25.000 mensen met MS. Het is de meest invaliderende ziekte onder jonge mensen.
• Er bestaan medicijnen die de ziekte kunnen remmen, maar een oplossing is er niet.
• Kijk voor meer informatie over het MS-centrum van het Erasmus MC op ErasMS.

De onderzoekers gebruiken bloedmonsters van 123 mensen uit de PROUD-studie. In deze studie verzamelt het MS centrum ErasMS al meer dan 15 jaar zoveel mogelijk gegevens van patiënten om te onderzoeken welke factoren bijdragen aan de ontwikkeling en het beloop van MS.

De onderzoekers willen de ontwikkeling, het gedrag en daarmee het uiterlijk van de B-cel in kaart brengen bij mensen die wel en niet vatbaar zijn voor MS. ‘Deze vatbaarheid willen wij bepalen door zowel het effect van kleine veranderingen in het DNA als de aanwezigheid van EBV te koppelen aan de B-cel. Onze hoofdvraag is: op welke andere manier ontwikkelt of gedraagt deze afweercel zich?’

Samenspel
Van Luijn verwacht hiermee een flinke stap dichterbij de oorzaak van MS te komen. ‘Door zicht te krijgen op het samenspel, kunnen de resultaten van dit onderzoek mogelijk ook bijdragen aan het nauwkeuriger voorspellen van het beloop bij mensen met MS en de inzet en ontwikkeling van meer doelmatige MS-behandelingen.’

Zo hoopt hij bijvoorbeeld dat het in de toekomst mogelijk is nieuwe MS-aanvallen te voorkomen bij mensen die één keer een aanval hebben gehad. ‘Daarmee kan de kans op uiteindelijke schade aan zenuwen worden gereduceerd’, aldus Van Luijn.

Het Nationaal MS Fonds financiert het onderzoek met 347.953 euro. Het onderzoek start in 2022 en duurt 3 jaar.

Tags bij dit artikel:

• onderzoek
• Erasmus MC
• Multiple Sclerose
• afweercellen
• virus
• MS
• bloedmonsters