Spike-eiwit van het hepatitis C-virus ontrafeld

Wereldwijd overlijden 300.000 mensen per jaar aan hepatitis C en zijn 60 miljoen mensen geïnfecteerd

Onderzoekers van Amsterdam UMC en Scripps Research in San Diego ontrafelden de structuur van het spike-eiwit van het hepatitis C-virus. “Met deze kennis kunnen we nu aan de slag om een vaccin te maken”, aldus onderzoeker Kwinten Sliepen. Een vaccin zou antistoffen moeten opwekken die alle verschillende varianten van het virus kan neutraliseren. De studie over deze wereldwijde doorbraak is recent gepubliceerd in het tijdschrift Science.

Wereldwijd overlijden 300.000 mensen per jaar aan hepatitis C en zijn 60 miljoen mensen geïnfecteerd. De ziekte verloopt erg langzaam: pas na enkele jaren, soms pas na dertig jaar, manifesteert het virus zich doordat de infectie uiteindelijk levercirrose en/of leverkanker veroorzaakt. De meeste mensen weten niet dat zij hepatitis C bij zich dragen en zo kan deze stille moordenaar zich via bloed-bloed contact, zoals bloedtransfusie of het delen van vervuilde naalden, zich blijven verspreiden.

Vaccin
Het is jarenlang een raadsel geweest hoe het spike-eiwit van hepatitis C eruitziet. “Het eiwit is zeer beweeglijk en daardoor moeilijk in beeld te brengen. We hebben een manier gevonden om het eiwit stabiel te maken. We voegden drie antistoffen toe om de spike vast te zetten. Onze collega’s in de Verenigde Staten gebruikten vervolgens geavanceerde elektronenmicroscopen om een 3D-beeld te maken van het eiwit met de drie antistoffen eraan gebonden. Dit gaf ons een heel gedetailleerd beeld van hoe verschillende zwakke interacties en twee suikermoleculen het eiwit zwakjes bij elkaar houden. Deze informatie willen we nu gebruiken om de hepatitis C-virusinfectie beter te begrijpen en om een vaccin te ontwerpen”, aldus Sliepen.

Blauwdruk
De structuur die de onderzoekers nu hebben, kunnen ze als blauwdruk gebruiken voor het te maken vaccin. “Dit soort informatie over het SARS-CoV-2-eiwit is cruciaal geweest voor het ontwerpen van de COVID-19 vaccins die nu zo effectief zijn”, zegt hoogleraar virologie en mede-onderzoeker Rogier Sanders. “In tegenstelling tot de hepatitis A- en B-virussen, is er nog geen vaccin tegen hepatitis C. Belangrijke reden hiervoor is dat het virus snel verandert en er dus ontelbaar veel varianten van zijn die heel erg veel van elkaar verschillen.” Een vaccin zou antistoffen moeten opwekken die alle verschillende varianten neutraliseren. “Deze antistoffen binden allemaal aan het spike-eiwit aan de buitenkant van het virus. Het is daarom belangrijk om te weten hoe het spike-eiwit er op atomair niveau uitziet voor het ontwerpen van vaccins”, aldus Sanders.

Lees het artikel hier

Tags bij dit artikel:

• Hepatitis C
• eiwit
• vaccin
• onderzoeker
• antistoffen
• Amsterdam UMC