Scan kan biopt vervangen om hormoongevoeligheid bij uitgezaaide borstkanker te bepalen

Om mogelijke uitzaaiingen van borstkanker in kaart te brengen, worden bij patiënten bepaalde testen en scans uitgevoerd

Een specifieke PET-scan (FES-PET) kan net zo nauwkeurig de hormoongevoeligheid van uitzaaiingen bepalen als een biopt (weefselprik). Bepaling van hormoongevoeligheid, de aanwezigheid van estrogeenreceptoren (ER), is van groot belang voor de behandeling en prognose van uitgezaaide borstkanker. Een biopt is hiervoor de standaard, maar kan niet altijd veilig verricht worden. Dat de FES-PET-scan een patiëntvriendelijk alternatief is voor het bepalen van de ER, is daarom van belang voor duizenden vrouwen per jaar bij wie uitgezaaide borstkanker wordt vastgesteld. Dit blijkt uit het wereldwijd grootste onderzoek dat tot nu toe over dit onderwerp is verricht door multidisciplinaire teams met vijf Nederlandse centra, onder leiding van oncologen Carolien Schröder (Antoni van Leeuwenhoek/UMCG) en Liesbeth de Vries (UMCG). De resultaten zijn op 18 mei online gepubliceerd in het gezaghebbende Journal of Clinical Oncology.

Om mogelijke uitzaaiingen van borstkanker in kaart te brengen, worden bij patiënten bepaalde testen en scans uitgevoerd. Daarbij horen bijvoorbeeld een standaard CT-scan, FDG PET-scan of botscan, en een biopt van een uitzaaiing. Een biopt is erg belangrijk om de kenmerken, zoals aanwezigheid van de ER, van de borstkanker vast te stellen. De ER is aanwezig bij ongeveer 70% van alle borstkankers, die daarmee gevoelig zijn voor hormoonbehandelingen. Het is van belang om deze kenmerken opnieuw vast te stellen bij uitzaaiingen, omdat ze kunnen veranderen in de loop der tijd. Dat betekent dat bij een borstkanker die in het verleden hormoongevoelig was, de uitzaaiingen dit niet persé zijn (en andersom). Daarnaast kunnen de kenmerken ook nog verschillen per uitzaaiing. De specifieke FES-PET-scan kan de ER laten zien in het gehele lichaam. In de Nederlandse IMPACT-studie werd onderzocht of het toevoegen van specifieke PET-scans, zoals de FES-PET-scan, aan de standaard onderzoeken, zinvol is. 

FES-PET-scan is erg betrouwbaar
In het huidige onderzoek wordt aangetoond dat bij FES-PET-opname boven een bepaalde grens (‘maximal standard uptake value’ >2,5), het biopt in 99% van de gevallen ook ER laat zien. De FES-PET-scan is dus erg betrouwbaar. ‘Een biopt geeft meer informatie dan alleen over de ER, en zal daarom relevant blijven. Maar als een biopt niet veilig uitvoerbaar is, is de FES-PET-scan een uitstekend alternatief om hormoongevoeligheid van uitgezaaide borstkanker te bepalen. Dat is direct van belang voor de dagelijkse praktijk. Bovendien weten we dat patiënten de voorkeur geven aan een scan boven een biopt’ zegt internist-oncoloog Schröder. Het doel is dan ook om de FES-PET-scan zo breed mogelijk beschikbaar te maken, en in richtlijnen op te nemen. 

Grootste studie uitgezaaide borstkanker
Het onderzoek werd verricht met vijf Nederlandse centra: het UMCG in Groningen, Amsterdam UMC, locatie VUmc, UMC Utrecht, Erasmus MC in Rotterdam en het Radboudumc in Nijmegen. ‘Hierdoor konden we het grootste cohort patiënten samenstellen met recent uitgezaaide borstkanker. Door het onderzoek met deze centra te doen, werden daarvoor bovendien alle protocollen van specifieke scans, biopten en andere procedures, gelijkgetrokken. Dit levert een schat aan informatie op, die uiteindelijk helpt om zo goed mogelijk te voorspellen welke persoon op welke therapie reageert. Hiermee kunnen in de toekomst hopelijk de vooruitzichten voor vrouwen met uitgezaaide borstkanker verder worden verbeterd’ volgens Schröder.  

Tags bij dit artikel:

• borstkanker
• PET-scan
• UMCG
• testen
• richtlijnen
• hormoongevoelig
• uitgezaaide
• patiëntvriendelijk
• scans