Onnodig veel amputaties

Te veel onnodige amputaties bij diabetes patiënten. Voetzorg moet beter!

Bij mensen met diabetes die last hebben van perifeer vaatlijden (verminderde doorbloeding in de ledematen) worden onnodig vaak amputaties van voeten, tenen en onderbenen verricht. Deze amputaties zouden bij een groot deel van de patiënten voorkomen kunnen worden door betere organisatie van de voetzorg.

Behandeling door een multidisciplinair voetenteam, in een ziekenhuis dat over alle noodzakelijke faciliteiten, specialismen en expertise beschikt, kan amputaties voorkomen.

Dat stellen prof. dr. J. Reekers (AMC), dr. H. van Overhagen (HagaZiekenhuis) en prof. dr. N. Schaper (MUMC). Naar schatting krijgen ieder jaar circa 2.500 mensen met diabetes een amputatie. Dat zijn minimaal 25.000 amputaties in de komende 10 jaar.

Dramatisch
“Het duurt helaas voor veel van deze patiënten te lang voordat zij bij een gespecialiseerd voetenteam terecht komen”, aldus prof. dr. Reekers. “Zo’n team kan de ernst van de voetwond, in combinatie met de vaatproblemen, op waarde schatten. Bij iedere diabetespatiënt met een voetwond moet altijd eenmaal worden uitgesloten dat er geen onderliggende vaatproblemen aanwezig zijn. Een simpel vaatonderzoek is hiervoor voldoende. Als patiënten te lang moeten wachten, heeft dat ernstige gevolgen. Ik ben ervan overtuigd dat er honderden amputaties voorkomen kunnen worden. En een amputatie is dramatisch voor je kwaliteit van leven.”

Te lang wachten
Diabetesvereniging Nederland is geschrokken van deze aantallen. “Wij zien twee oorzaken: ten eerste verwijzen huisartsen en praktijkondersteuners patiënten niet of te laat door. Ten tweede moeten mensen met een doorverwijzing te lang wachten tot ze bij het ziekenhuis terecht kunnen”, aldus Olof King, directeur van de Diabetesvereniging. “Een klein wondje kan snel uitgroeien tot een onoplosbaar probleem.”

Wat moet beter
Diabetesvereniging Nederland verwacht een heldere analyse van het probleem en wil op basis daarvan met betrokken beroepsgroepen bespreken wat er beter moet. “Wij hebben daar zeker ideeën over”, zegt directeur King. “Zoals meer in diabetes gespecialiseerde huisartsen en snellere behandeling van mensen die worden doorverwezen naar het ziekenhuis.” Ook centralisatie van de specialistische zorg voor mensen met diabetes en vaatproblemen kan amputaties voorkomen. In veel Europese landen is dat al zo georganiseerd.

Regionale verschillen
Preventie van voetproblemen krijgt niet altijd voldoende aandacht: er zijn grote regionale verschillen. Als de podotherapeut deel uitmaakt van de regionale zorg lijkt de voetzorg beter op orde, maar dat is niet overal geregeld. Dihag, de expertgroep van diabeteshuisartsen, stelt dat er verbetering gaande is door de inzet van kaderhuisartsen, maar erkent dat het op veel plaatsen veel beter kan. Diabetesvereniging Nederland wijst erop dat mensen met diabetes in de eerste lijn voornamelijk de praktijkondersteuner (poh) zien. Scholing van de poh vindt zij dus minstens zo belangrijk.

Zelf opletten
Mensen met diabetes moeten zelf ook sneller in actie komen. En zich door hun zorgverlener beter laten voorlichten over de conditie van hun voeten. King: “Als je diabetes hebt, wees dan alert op wondjes en zweren aan je voeten. Goed opletten en op tijd behandelen kan gelukkig veel problemen voorkomen. Wij hebben daarover veel informatie beschikbaar, bijvoorbeeld op onze website, en daar gaan we mensen extra op wijzen.”

Tags bij dit artikel:

• onnodig
• amputaties
• doorbloeding
• diabetes
• multidisciplinair
• Diabetesvereniging Nederland
• perifeer vaatlijden
• ledematen
• voetzorg
• voetenteam