Situatie thuiszitters is kritiek: ‘Onderwijs moet nú anders’

Het aantal thuiszitters blijft maar stijgen. Steeds meer kinderen gaan niet naar school, terwijl ze recht op onderwijs hebben. Het onderwijssysteem loopt spaak en moet grondig veranderen. Juist inclusief onderwijs biedt oplossingen voor de huidige problemen. Dat vindt niet alleen Ieder(in): recent wijzen luide stemmen op de kritieke situatie in ons land. De regering lijkt hen niet te horen, en bezuinigt op het onderwijs. Hoe klinkt de roep om inclusief onderwijs langs meerdere kanten? 

De dwingendste stem klonk in september. De Verenigde Naties kwam toen met een bijtend rapport over de situatie van mensen met een beperking in Nederland. Daarin verplicht de autoriteit de regering om grote stappen naar inclusief onderwijs te zetten. Het VN-comité schuift het als een van de drie kernpunten naar voren, als de spil voor de nodige verandering in ons land.

Rapport over toenemend aantal thuiszitters 
Minstens 70.000 kinderen zijn uit het onderwijs gevallen, en zo’n 280.000 kinderen ontberen volwaardig onderwijs. Dat zijn de dramatische cijfers die oudervereniging Balans vorige week presenteerde. Het werkelijke aantal kinderen ligt nog hoger: in haar rapport wijst de vereniging nog op de ‘verborgen thuiszitters’. Dat zijn onder meer de kinderen die niet of amper naar school gaan, maar er wel nog zijn ingeschreven. Als het onderwijssysteem niet aangepast wordt, zal het aantal thuiszitters ieder jaar blijven stijgen. 

Problemen in het leerlingenvervoer 
Ook de Kinderombudsman liet recent van zich horen, over het falende systeem van leerlingenvervoer. In een brief aan staatssecretaris Mariëlle Paul roept de Kinderombudsman op tot een nieuwe aanpak. Zo’n 72.000 kinderen, vaak met een beperking, zijn het slachtoffer van de aanhoudende problemen. Zij krijgen door gebrekkig vervoer niet het onderwijs waar ze recht op hebben. Ook voor ouders, leerkrachten en chauffeurs is de situatie onhoudbaar.  

Waken over kinderrechten
In oktober publiceerde het Kinderrechtencollectief de online monitor ‘Kinderrechten in beweging. Het collectief houdt hierin toezicht op wat de Nederlandse regering met de aanbevelingen van het VN-Kinderrechtencomité doet. Dat comité heeft namelijk, zoals het VN-comité Handicap, een ‘list of issues’ opgesteld die de overheid nodig moet aanpakken. Inclusief onderwijs is een van die kernpunten waar reuzenstappen nodig zijn. 

Ieder(in) heeft bijgedragen aan de monitor van het Kinderrechtencollectief, door in kaart te brengen hoe toegankelijk het onderwijs voor elk kind is. In de monitor kwam met name de zorg naar voren dat steeds meer kinderen geen onderwijs krijgt.  

Nederlandse vertaling van de aanbevelingen: wat vragen de VN?
De boodschap aan de Nederlandse regering uit het veld klinkt helder: grondige verandering dringt zich op. Waaruit moet die verandering bestaan? De Verenigde Naties doet daarvoor meerdere aanbevelingen, die nu ook in het Nederlands na te lezen zijn: onlangs werd de vertaling van de adviezen gepubliceerd. Daar staan deze belangrijke punten: 

  • De regering moet het speciaal onderwijs vrijstellen van discriminatiewetgeving (de WGBGC wijzigen).
  • De regering moet de integrale ondersteuningsprogramma’s van onderwijs-zorg uitbreiden.  
  • De regering moet de bewustwording van handicaps via onderwijs en campagnes vergroten.

Het uitgangspunt van het VN-comité is dat inclusie voor iedereen werkt. Ieder(in) benadrukt dat idee en deelt ook de zorgen van de andere stemmen. We dringen er bij de overheid op aan om nu werk te maken van de dwingende adviezen van de VN:

  • Voorkom dat steeds meer kinderen geen onderwijs krijgen, door vol in te zetten op het realiseren van inclusieve scholen.
  • Organiseer onderwijs en kinderopvang bij elkaar op school, en voeg hier expertise uit de zorg aan toe.
  • Biedt ieder kind een veilige plek voor ontwikkeling, op eigen tempo.
  • Overbelasting van kinderen en hun gezin stopt als kinderen erbij horen, zoals ze zijn.

Haal de schotten in financiering tussen onderwijs, kinderopvang, vve en zorg weg, zodat professionals op de werkvloer als team met elkaar kunnen samenwerken aan de persoonlijke ontwikkeldoelen van ieder kind. 

Ons geduld is op: teken de petitie

Ons geduld is op, klinkt het al even bij Ieder(in), met de regering die de adviezen van de VN niet opvolgt, over inclusief onderwijs en andere belangrijke punten. Daarom voerden we actie bij de Tweede Kamer, voor het debat op 10 december 2024 over de implementatie van het VN-verdrag Handicap en de aanbevelingen van het VN-comité. Ieder(in) is ook een petitie gestart om de rechten van mensen met een beperking te ondersteunen. Die kun je hier tekenen.

Bron: Ieder(in)