De aangekondigde maatregelen voor de Wlz geven weinig reden tot blijdschap.
Stapeling van zorgkosten is voor veel mensen met een beperking of aandoening een groot probleem. Vaak vormen eigen bijdragen, zowel voor de Wet maatschappelijk ondersteuning (Wmo) als de Wet langdurige zorg (Wlz), een groot deel van die kosten. Belangenorganisaties, waaronder Ieder(in), pleitten er daarom lang voor iets aan de hoge eigen bijdragen te doen.
In het regeerakkoord schreef het kabinet het beleid aan te zullen passen. Wat de Wmo betreft lijkt de regering de daad bij het woord te voegen. De eveneens aangekondigde maatregelen voor de Wlz geven minder reden tot blijdschap.
Eigen bijdrage Wmo
Het ministerie van VWS maakte plannen bekend voor de invoering van een abonnementstarief in de Wmo. Hierdoor zal iedereen maandelijks een vast bedrag aan eigen bijdrage betalen voor het gebruik van maatwerkvoorzieningen, ongeacht de hoeveelheid zorg en ondersteuning die wordt gebruikt en ongeacht inkomen. Dat maandelijkse bedrag zal in 2019 €17,65 zijn. Het gaat om een tijdelijke maatregel die geldt als opmaat naar een wetswijziging (Wmo), die op z’n vroegst in 2020 is doorgevoerd.
Vooral voordeel middeninkomens
Het Wmo-abonnement zal vooral voor de middeninkomensgroepen veel uitmaken. Bij hoog zorggebruik konden zij met enorme kosten te maken krijgen. In veel gemeenten werden lage inkomensgroepen al gecompenseerd, maar vielen middeninkomens net buiten de boot. Bovendien worden de eigen bijdragen er een stuk duidelijker door. Je weet als zorggebruiker waar je aan toe bent, zonder verassingen achteraf door ingewikkelde berekeningen.
Gemeenten houden ook in het nieuwe voorstel de mogelijkheid de laagste inkomensgroepen niets aan eigen bijdragen te laten betalen. Voor meerpersoonshuishoudens met een eenverdiener onder de AOW-leeftijd die nu zijn vrijgesteld van eigen bijdragen, blijft de situatie ook onveranderd.
Abonnementstarief omzeilen
De nieuwe regeling mag niet leiden tot een verschuiving van maatwerk naar algemene voorzieningen. Maatwerk valt onder het abonnement, algemene voorzieningen niet. Door zorg en ondersteuning als algemene voorziening aan te bieden, kunnen gemeenten het abonnementssysteem omzeilen. Dat kan worden voorkomen als begeleiding, dagbesteding en respijtzorg altijd onder het abonnementstarief vallen. Of een gemeente ze nu aanbiedt als maatwerk of als algemene voorziening.
Eigen bijdrage Wlz
Mensen die gebruik maken van de Wlz hebben ook te maken met een forse stapeling van zorgkosten. De maatregelen die het kabinet aankondigt om de eigen bijdrage voor hen te verlagen, betekent vooral een herverdeling van lasten. Mensen met eigen vermogen gaan erop vooruit, terwijl toekomstige gebruikers van de Wlz meer eigen bijdrage gaan betalen.
Veel mensen die zorg en ondersteuning gebruiken die onder de Wmo valt, gaan er door het abonnement enorm op vooruit. In sommige gevallen scheelt het enkele honderden euro’s per maand. Mensen die zorg uit de Wlz krijgen verdienen een vergelijkbare maatregel. De plannen van vandaag komen niet overeen met de belofte in het regeerakkoord dat ook hun hoge zorgkosten worden aangepakt.