Er wordt in het voorjaar een nieuw kwaliteitsinstituut voor de geestelijke gezondheidszorg opgericht.

Dit voorjaar wordt er een nieuw kwaliteitsinstituut voor de geestelijke gezondheidszorg (ggz) opgericht. Dit is een gezamenlijk besluit van vertegenwoordigers van alle partijen in de ggz: professionals, patiënten en hun naasten, aanbieders en zorgverzekeraars.Het instituut krijgt als kerntaken de (door)ontwikkeling en implementatie van kwaliteitsstandaarden en kwaliteitsregistraties en zal onder regie van professionals en patiënten en hun naasten komen te staan. In het nieuwe kwaliteitsinstituut zullen (een deel van) de activiteiten en infrastructuur van het Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGZ (NKO) en de Stichting Benchmark GGZ (SBG) ondergebracht worden.

Juli vorig jaar maakten de gezamenlijke ggz-partijen afspraken met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) over de oprichting van een nieuw kwaliteitsinstituut en de doorontwikkeling van Routine Outcome Monitoring (ROM). Partijen spraken met het ministerie af dat het nieuwe kwaliteitsinstituut per 1 januari 2019 operationeel zou zijn. Ook spraken zij af dat per dezelfde datum de bij de zorgstandaarden behorende uitkomstindicatoren en meetinstrumenten ingeschreven worden bij het kwaliteitsregister van het Zorginstituut.

Transformatieproces

In januari is de daadwerkelijke bouw van het Kwaliteitsinstituut ggz gestart. Onder leiding van Alexander Rinnooy Kan, de nieuwe voorzitter van het beleidsoverleg in de ggz (de Agenda ggz Gepast Gebruik & Transparantie), zijn inmiddels, mede op basis van een eerder vastgesteld functioneel ontwerp, statuten vastgesteld. Onder de naam AKWA, alliantie kwaliteit in de ggz, krijgt het instituut de komende maanden nader vorm en zal ook de doorontwikkeling van ROM ‘nieuwe stijl’ voortvarend ter hand genomen worden. Uiteindelijk zal AKWA per 1 januari 2019 volledig operationeel zijn. AKWA krijgt een onafhankelijk bestuur en een Raad van Toezicht bestaande uit de vertegenwoordigende organisaties van professionals, patiënten en hun naasten en zorgaanbieders. Zorgverzekeraars krijgen geen rol in de besturing van het instituut.

Doorontwikkeling & implementatie kwaliteitsstandaarden

In de afgelopen jaren door het NKO ontwikkelde kwaliteitsstandaarden komen wetenschap (evidence-based) en inzichten en ervaringen uit de praktijk (practice-based evidence) op een gelijkwaardige wijze samen. Een en ander vraagt om een voortdurende evaluatie en weging van nieuwe wetenschappelijke bewijzen/inzichten, literatuuronderzoek, ervaringen van professionals, patiënten en hun naasten via expertgroepen, online platforms en feedbackloops. Dit vormt een van de taken van AKWA. Wanneer nieuwe (of aangepaste) standaarden beschikbaar komen, ondersteunt AKWA ook de implementatie. Daarbij hoort ook de aansluiting bij het onderwijs (initiële opleidingen en bij- & nascholing). Het gebruik van kwaliteitsstandaarden zal voor alle behandelaren in de ggz structureel ingebed worden in het onderwijs.

ROM terug naar de basis

Partijen constateerden vorig jaar dat ROM in principe een nuttige systematiek is om behandelaren, patiënten en zorgverzekeraars inzicht in de effecten van behandelingen te bieden, om zo de kwaliteit van de ggz te verbeteren, maar dat het in de huidige uitvoering onvoldoende succesvol is geweest.

Daarom zal binnen AKWA onder regie van professionals en patiënten het gebruik van ROM-uitkomsten in de behandelpraktijk en voor kwaliteitsdoelen grondig worden herzien en omgevormd tot een kwaliteitssystematiek waarvoor een breed draagvlak bestaat. Door beter aan te sluiten op de klinische praktijk zal ROM ‘nieuwe stijl’ professionals helpen hun behandeling daadwerkelijk (verder) te verbeteren.

ROM ‘nieuwe stijl’

De nieuwe situatie geeft alle ruimte om ROM in te zetten waarvoor het bedoeld is: een methode die zorgprofessionals en patiënten inzetten als één van de informatiebronnen om de voortgang van de behandeldoelen periodiek te evalueren. De ROM-uitkomsten bieden een inkijk in het beloop en de effectiviteit van de behandeling. Het vergelijken van betekenisvolle resultaten van vergelijkbare

patiënten biedt een belangrijke kans om te leren over onze zorg, met als doel tot de beste resultaten voor de patiënt te komen. Het delen van positieve resultaten en de zorgprocessen die hiertoe leiden, kunnen grote kwaliteitsimpulsen geven aan de gehele ggz. Juist door gezamenlijk en vanuit verschillende perspectieven te kijken naar de zorg, kunnen behandelaren en patiënten bepalen wat goede zorg is, wat er beter kan en wat de beste keuze is voor een individuele patiënt. Deze leercyclus vindt, anders dan nu, eerst en vooral binnen de eigen instelling of praktijk plaats. Partijen zullen hiertoe dit voorjaar een plan van aanpak presenteren.

Pilots gebruik van resultaten voor inzicht in de ggz

De komende tijd wordt eerst ingezet op het goed gebruik van ROM in de behandeling en het leren van resultaten door de ggz-aanbieders in eigen instelling of praktijk. De ambitie is om daarnaast, startend met enkele aandoeningen, te onderzoeken hoe ook keuze-informatie voor de patiënt en zijn naasten gegenereerd kan worden en op welke wijze zorgaanbieders vergeleken kunnen worden om op basis hiervan zorginkoop mogelijk te maken door zorgverzekeraars. Dat zal plaats vinden via een aantal pilots waarbij in gezamenlijkheid met het veld wordt bezien hoe voor deze laatste twee doelen de nieuwe kwaliteitsregistratie het beste gebruikt kan worden.

Waarborgen privacy

Tot slot van groot belang: AKWA en ROM ‘nieuwe stijl’ worden ingericht volgens de nieuwste Europese richtlijnen ten aanzien van de bescherming van persoonsgegevens die eind mei 2018 van kracht worden.