Zorgvraag en kosten nemen soms toe bij telemonitoring

Er is meer inzicht nodig om telemonitoring succesvol in te kunnen voeren

Om de stijgende zorgkosten binnen de perken te houden wordt digitalisering van de zorg vaak als oplossing gezien. Onderzoekers van het Radboudumc onderzochten het gebruik van telemonitoring bij chronisch hartfalen. Dalen daardoor de ziekenhuisopnames en het bezoek aan de spoedeisende hulp? Soms wel, maar vaak ook niet. Soms nemen de zorgvraag en kosten zelfs toe. Meer inzicht is nodig om telemonitoring succesvol in te kunnen voeren.

De zorgkosten stijgen hard en op termijn zijn ze niet meer op te brengen. Digitale zorg wordt vaak gezien als mogelijkheid om die kostenstijging te beperken. Of dat uitgangspunt klopt, onderzochten onderzoekers van het Radboudumc aan de hand van een concreet voorbeeld: telemonitoring bij chronisch hartfalen. Niet helemaal toevallig, want in veel ‘westerse’ landen gaat een tot twee procent van het zorgbudget op aan deze aandoening. In Nederland, waar bijna een kwart miljoen mensen aan chronisch hartfalen lijdt, werden in 2017 30.000 ziekenhuisopnames geregistreerd. De totale zorgkosten voor deze patiëntengroep bedroegen 817 miljoen euro.

Op afstand bewaken
De patiënt thuis in de gaten houden via digitale systemen (telemonitoring) is gebaseerd op de veronderstelling dat verslechtering van de toestand van de patiënt eerder wordt gesignaleerd. Daardoor kan er ook eerder worden ingegrepen – met aanpassing van medicatie bijvoorbeeld - waardoor ziekenhuisopnames en bezoek aan de spoedeisende hulp (SEH) minder vaak nodig zijn. Dat klinkt logisch, maar werkt het in de praktijk ook zo?

Grotere zorgvraag
Op basis van een systematic review is de conclusie van Stefan Auener, onderzoeker bij IQ healthcare van het Radboudumc, dat dit meestal niet het geval is. Telemonitoring laat in de meeste gevallen geen afname van het aantal ziekenhuisopnames zien. En in veruit de meeste gevallen lijkt het geen effect te hebben op het aantal SEH-bezoeken. Echter, er is een grote variëteit aan telemonitoringprogramma’s waarvan een minderheid wel duidelijke besparingen laat zien op het zorggebruik en de zorgkosten. “Een opvallende bevinding is dat de meerderheid van de studies laat zien dat er sprake is van een toename van overig zorggebruik, zoals polikliniekbezoeken. Dit is echt nog onderbelicht en roept veel vragen op die nader onderzocht moeten worden” zegt Patrick Jeurissen, hoogleraar Betaalbaarheid van Zorg aan het Radboudumc.

Succesfactoren uitfilteren
De algemene conclusie van de onderzoekers is dan ook dat de effecten van telemonitoring op de zorgkosten in dit geval nog erg onduidelijk, en vaak zelfs tegengesteld zijn. Zeer waarschijnlijk is dit te wijten aan de grote variatie aan telemonitoringprogramma’s en doelpopulaties. Verder onderzoek zal zich meer op het hoe en waarom van die verschillen moeten richten, zodat duidelijk wordt aan welke criteria een succesvolle invoering van telemonitoring moet voldoen. Alleen op die manier kan telemonitoring een bijdrage leveren aan het terugdringen van de zorgkosten.

Tags bij dit artikel:

• zorgkosten
• hartfalen
• Radboudumc
• spoedeisende hulp
• digitale zorg
• ziekenhuisopnames
• telemonitoring