Leveringszekerheid diagnostische en therapeutische isotopen

De levering van therapeutische isotopen is op lange termijn niet gegarandeerd omdat veel reactoren die ze nu produceren oud zijn.

Radioactieve stoffen worden gebruikt voor diagnose van ziekten en voor behandeling van verschillende soorten kanker. Deze medische isotopen worden grotendeels geproduceerd in kernreactoren. De levering van therapeutische isotopen is op lange termijn niet gegarandeerd omdat veel reactoren die ze nu produceren oud zijn. Voor de diagnostische isotopen zijn nieuwe technologieën in ontwikkeling. Dat blijkt uit het onderzoek dat het RIVM heeft gedaan naar de leveringszekerheid van diagnostische en therapeutische isotopen voor Nederland.

De meeste medische isotopen worden in Europa gemaakt in zes kernreactoren, waarvan er één in Nederland (Petten) staat. Op één reactor na zijn deze installaties op gevorderde leeftijd en zullen ze vroeg of laat moeten sluiten. Als één reactor uitvalt, kunnen al tekorten ontstaan. Bij een sluiting kunnen de bestaande reactoren de vraag waarschijnlijk niet opvangen, wat de leveringszekerheid voor de wereld (en dus ook voor Nederland) onzeker maakt. Het is raadzaam om een analyse te maken van de termijn waarop tekorten kunnen ontstaan.

Stijgende vraag
De vraag naar diagnostische scans zal naar verwachting met 5 tot 8 procent per jaar groeien. Dat zal vooral in Azië zijn door de toenemende toegang tot de gezondheidszorg daar. De groei in omzet van de therapeutische isotopen zal vele malen hoger zijn. Goede analyses ontbreken om de precieze omvang te kunnen duiden.

Nieuwe technologie
Op termijn zullen isotopen die voor diagnoses worden gebruikt worden, misschien ook met deeltjesversnellers kunnen worden geproduceerd (molybdeen-99/technetium-99m). Het voordeel van deze productiewijze is dat er weinig radioactief afval bij ontstaat. Of de ziekenhuizen dit product willen kopen, hangt onder meer af van de prijs-kwaliteitverhouding en of het zeker is dat er voldoende van kan worden geleverd.

Niet alle soorten isotopen zullen echter op deze wijze geproduceerd kunnen worden. De beschikbaarheid van voldoende reactorcapaciteit in de wereld blijft daarom nodig.

Dit onderzoek is een aanvulling op een eerder onderzoek van het RIVM over de huidige situatie en toekomstverkenning van medische isotopen in Nederland (juli 2017).

Tags bij dit artikel:

• kanker
• RIVM
• medische
• behandeling
• Gezondheidszorg
• diagnose
• technologieën
• isotopen
• reactoren
• tekorten
• scans
• radioactief afval
• deeltjesversnellers