LUMC neemt deel aan EU-onderzoek naar betere testmethoden voor immuuntherapie

Het testen van de werkzaamheid en veiligheid van nieuwe immuuntherapieën blijft een uitdaging voor onderzoekers wereldwijd. Daarom ontwikkelt het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) hiervoor weefselmodellen en ‘organen op een chip’ binnen het EU-project imSAVAR.

Steeds vaker zetten artsen ons eigen immuunsysteem in bij de strijd tegen kanker en andere aandoeningen. Zogeheten immunomodulerende behandelingen stimuleren het immuunsysteem om kankercellen op te ruimen en hun groei te remmen. De cel- en gentherapieën die dit mogelijk maken, vormen steeds vaker een aanvulling op, of zelfs alternatief voor klassieke geneesmiddelen. Een belangrijke uitdaging bij de ontwikkeling van zulke therapieën is en blijft echter het bepalen van hun werkzaamheid en veiligheid in het laboratorium.

Zoektocht naar betere testmethoden
Het menselijk immuunsysteem is namelijk erg complex. Wanneer iemand ziek is, bijvoorbeeld in het geval van kanker, een auto-immuunziekte of ontstekingsziekte, werken de cellen van het immuunsysteem anders samen dan bij een gezond persoon. Er is momenteel een gebrek aan laboratoriummodellen die de precieze werking van het immuunsysteem tijdens ziekte in kaart brengen. Het EU-consortium imSAVAR, waaraan het LUMC deelneemt, pakt dit tekort aan door nieuwe manieren te bedenken om immunomodulerende therapieën te onderzoeken. Dit Europese onderzoek moet leiden tot betere en nieuwe testmodellen.

Stamcellen en organen-op-een-chip
Onderzoekers dr. Valeria Orlova en prof. dr. Christine Mummery van de LUMC-afdeling Anatomie en Embryologie ontwikkelen in het kader van imSAVAR nieuwe weefselmodellen op basis van stamceltherapie. De onderzoekers hebben hierbij speciale aandacht voor organen-op-een-chip. Dit zijn uit stamcellen gekweekte mini-organen die immunologisch gezien hetzelfde reageren als echte organen. De LUMC-onderzoekers gebruiken deze ‘orgaantjes’ om medicatie tegen tumoren te testen. Zo krijgen ze een beter beeld van de negatieve effecten van geneesmiddelen. Bovendien maakt de studie vervolgonderzoek mogelijk. De Leidse onderzoekers ontvangen voor deze opdracht een subsidie van €420.000.

Het imSAVAR-consortium hoopt met het project de basis te leggen voor nieuwe Europese normen voor de ontwikkeling van geneesmiddelen. Het consortium bestaat uit 28 internationale partners uit elf landen en wordt gecoördineerd door het Fraunhofer Institute for Cell Therapy and Immunology IZI (Leipzig, Duitsland) en Novartis. Dit project wordt ondersteund door het EU-programma Horizon 2020 en EFPIA.