Behandeling van psoriasis of eczeem door huisarts kan beter

Patiënten met constitutioneel eczeem of psoriasis worden niet altijd adequaat behandeld in de eerste lijn

De behandeling van patiënten met psoriasis of eczeem kan worden geoptimaliseerd door tijdig de juiste (genees)middelen in te zetten. Uit onderzoek van het Nivel en het Zorginstituut blijkt dat maar bij  50-63% van de patiënten een crème of zalf zonder geneesmiddel (indifferent middel) wordt voorgeschreven, terwijl dit de aanbevolen basisbehandeling is. Ook werd er minder vaak dan zou moeten een dermatocorticosteroid voorgeschreven bij eczeem of psoriasis. Het onderzoek is uitgevoerd binnen de Onderzoekswerkplaats ‘Routine zorgdata voor passende zorg’.

Patiënten met constitutioneel eczeem of psoriasis worden niet altijd adequaat behandeld in de eerste lijn. Dit kwam naar voren tijdens de screeningsfase van de Zinnige Zorg trajecten over huidziekten  van het Zorginstituut Nederland. Uit het vervolgonderzoek blijkt nu dat (genees)middelen niet of pas laat worden ingezet, of dat de middelen niet sterk genoeg zijn. Daardoor moeten patiënten vaak langer smeren, wat ertoe kan leiden dat patiënten “smeermoe” raken en de therapietrouw afneemt. Als de middelen op de juiste wijze worden ingezet, volgens de NHG-standaarden ‘eczeem’ en ‘psoriasis’,  vormen deze juist de basis voor een gepaste stepped care-behandeling van de huidaandoeningen.

Zowel medicamenteuze als niet-medicamenteuze middelen te weinig ingezet
Een derde tot de helft van de patiënten met psoriasis of constitutioneel eczeem krijgt geen indifferent middel (een dermatologisch product, zoals een zalf, zonder geneesmiddel) voorgeschreven, hoewel dit volgens de richtlijn de aanbevolen behandeling is. Bij patiënten met ernstigere vormen van eczeem en psoriasis is daarnaast vaak een medicamenteuze behandeling nodig in de vorm van dermacorticosteroiden. De richtlijnen adviseren om pas door te verwijzen naar de specialist als de behandeling met deze medicatie onvoldoende effect oplevert. Uit de analyses bleek echter dat 18-31% van de patiënten wel werden doorverwezen zonder dermacorticosteroiden te gebruiken. Daarnaast blijkt dat lang niet altijd de juiste klassen dermacorticosteroiden worden ingezet en de stepped care-aanpak wordt gevolgd.

Zorginstituut presenteert verbeterdoelen voor zorgpartijen
Dit onderzoek maakt deel uit van de verdiepingsfase van het project Zinnige Zorg voor mensen met eczeem en psoriasis. Mede op basis van deze uitkomsten zijn in het ‘Verbetersignalement’  van het Zorginstituut ‘verbeterafspraken’ opgenomen om patiënten in de eerste lijn effectiever te kunnen behandelen en niet onnodig naar de tweede lijn te verwijzen. De volgende stap in het Zinnige Zorg-traject is de implementatiefase . Hierin wordt de voorgestelde verbetering in de zorg gerealiseerd. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de zorgpartijen zelf.

Over het onderzoek
We hebben niet-herleidbare gegevens gebruikt van patiënten die tussen 2015-2019 gediagnosticeerd zijn met contacteczeem, constitutioneel eczeem of psoriasis. We koppelden gegevens uit elektronische patiëntendossiers, afkomstig van huisartsenpraktijken die onderdeel zijn van Nivel Zorgregistratie Eerste Lijn, aan declaratiegegevens van zorgverzekeraars. Het onderzoek maakt deel uit van de Onderzoekwerkplaats ‘Routine zorgdata voor passende zorg’ van het Nivel en het Zorginstituut.

Tags bij dit artikel:

• verbetering
• NIVEL
• eczeem
• richtlijnen
• huisartsenpraktijken
• medicamenteuze
• psoriasis
• constitutioneel eczeem