Toename griepvaccinatiegraad onder mensen met indicatie

De groep mensen die een verhoogd risico lopen op complicaties bij griep bestaat uit mensen van 60 jaar of ouder en mensen met bepaalde medische aandoeningen

Het percentage mensen met een indicatie dat zich liet vaccineren tegen griep steeg de afgelopen drie jaar van 50% in 2017, naar 53% in 2019, naar 54% dan wel 57% in 2020. De uitkomsten komen voort uit de jaarlijkse Monitor Vaccinatiegraad NPG (Nationaal Programma Grieppreventie) van het Nivel, in opdracht van het RIVM. Een mogelijke verklaring voor de stijging van de vaccinatiegraad in 2020 is dat vanwege de COVID-19-pandemie mensen het belang van vaccinatie tegen griep meer zijn gaan zien.

De groep mensen die een verhoogd risico lopen op complicaties bij griep bestaat uit mensen van 60 jaar of ouder en mensen met bepaalde medische aandoeningen. Zij ontvangen in het najaar een uitnodiging voor vaccinatie van hun huisarts.

Hoe zit het precies? Stijging griepvaccinatiegraad naar 54% dan wel 57%?
We presenteren twee cijfers over de vaccinatiegraad in 2020: 54% en 57%. Dat is natuurlijk bijzonder. De oorzaak ligt in het feit dat het Nederlands Huisarts Genootschap (NHG) in 2020 de omschrijving van medische aandoeningen voor griepvaccinatie heeft verbreed en verduidelijkt. Daardoor zijn er in 2020 meer mensen onder de 60 jaar uitgenodigd voor griepvaccinatie dan in de jaren ervoor. De mensen onder de 60 jaar die in de voorgaande jaren niet onder de definitie vielen en in 2020 wel, maakten veel minder gebruik van de uitnodiging voor griepvaccinatie die zij – in 2020 dus voor het eerst – ontvingen van de huisarts. Onder de mensen die onder de oude definitie vielen – en de uitnodiging voor vaccinatie dus al vaker hadden gekregen – is juist sprake van een flinke stijging. Dit maakt dat het percentage gevaccineerden onder de gehele groep mensen met een indicatie voor griepvaccinatie in 2020 op 54% uitkomt; lager dan wanneer we enkel kijken naar groep die onder de oude omschrijving viel (57%).

Vaccinatiegraad tegen pneumokokken 73% in 2020
In 2020 werd naast de jaarlijks campagne voor griepvaccinatie de eerste campagne van het Nationaal Programma Pneumokokkenvaccinaties voor Volwassenen (NPPV) gehouden. Alle mensen geboren in 1941 t/m 1947 werden uitgenodigd voor deze vaccinatie en 73% werd gevaccineerd. Omdat dit het eerste jaar is van het NPPV is geen vergelijking met eerdere jaren te maken.
Er is een sterke samenhang tussen pneumokokkenvaccinatie en griepvaccinatie. Alle mensen uit de doelgroep van het NPPV zijn ouder dan 60 jaar en komen op basis van hun leeftijd dus ook in aanmerking voor griepvaccinatie. Mensen die een pneumokokkenvaccinatie ontvingen, haalden bijna altijd ook een griepvaccinatie (91%). Van de mensen die zich niet lieten vaccineren tegen pneumokokken, wilde 24% wel een griepvaccinatie.

Meer weten: open de verkorte rapportage of de uitvoerige rapportage NPPV 2020.

Monitors brengen griep- en pneumokokkenvaccinaties in kaart
Voor de Monitor Vaccinatiegraad NPG 2020 en de Monitor Vaccinatiegraad NPPV 2020 zijn gegevens gebruikt van Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn. Met gepseudonimiseerde, niet-herleidbare gegevens uit de elektronische patiëntendossiers van deelnemende huisartsenpraktijken zijn de doelgroepen voor griepvaccinatie en voor pneumokokkenvaccinatie in kaart gebracht, en vervolgens zijn de aantallen mensen bepaald dat is gevaccineerd. De Monitor Vaccinatiegraad NPG 2020 en de Monitor Vaccinatiegraad NPPV zijn uitgevoerd door het Nivel in opdracht van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en maakt deel uit van het Nationaal Programma Grieppreventie (NPG) en het Nationaal Programma Pneumokokkenvaccinatie Volwassenen (NPPV).

Nationaal Programma Grieppreventie
Sinds 1997 loopt in Nederland het Nationaal Programma Grieppreventie. Het Centrum voor Bevolkingsonderzoek van het RIVM voert, in opdracht van het ministerie van VWS, de landelijke regie over dit programma. Jaarlijks worden mensen met een hoog risico op complicaties door een influenza-infectie (griep) uitgenodigd voor vaccinatie. Met de jaarlijkse Monitor Vaccinatiegraad volgt het Nivel nauwgezet hoeveel mensen in welke doelgroepen de griepvaccinatie ontvangen en wat daarmee de vaccinatiegraad is. Medio 2022 zal Nivel de vaccinatiegraad van de campagne in oktober – november 2021 rapporteren.

Nationaal Programma Pneumokokkenvaccinaties voor Volwassenen (NPPV)
In 2020 is het Nationaal Programma Pneumokokkenvaccinatie Volwassenen (NPPV) gestart. Jaarlijks worden mensen uit bepaalde geboortejaren uitgenodigd voor pneumokokkenvaccinatie, waarbij iedereen tussen de 60 jaar en 79 jaar eens per vijf jaar wordt uitgenodigd voor revaccinatie. Net als voor het NPG wordt met een jaarlijkse monitor de vaccinatiegraad gevolgd.

Tags bij dit artikel:

• RIVM
• complicaties
• NIVEL
• VWS
• vaccinatiegraad
• Griepvaccinatie
• pneumokokkenvaccinatie
• influenza