Doelmatiger zorg zonder kwaliteitsverlies

De veranderingen in beide ziekenhuizen zijn mogelijk gemaakt door vijfjarige aanneemsommen met de belangrijkste zorgverzekeraars (VGZ en CZ) uit de regio

Door nieuwe manieren van werken in Beatrixziekenhuis in Gorinchem en Bernhoven in Uden is de doelmatigheid van de zorg verbeterd. De ziekenhuizen hebben hun organisatie zo ingericht dat de kwaliteit van zorg voor de patiënt meer centraal staat en er minder wordt gestuurd op het aantal behandelingen. Initiatieven van zorgverleners krijgen meer ruimte, er wordt meer samengewerkt met de huisarts en zijn er organisatieveranderingen doorgevoerd. Ook worden niet langer afspraken gemaakt met de verzekeraar per behandeling, maar zijn er vaste bedragen afgesproken voor vijf jaar. Dit staat in de zojuist gepubliceerde evaluatie van de nieuwe werkwijzen van het Centraal Planbureau (CPB), IQ healthcare (onderzoeksafdeling van het Radboudumc) en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).

De twee ziekenhuizen hadden ieder hun eigen strategie die paste bij hun situatie. In Bernhoven zijn bijvoorbeeld alle medisch specialisten in loondienst gegaan en in het Beatrixziekenhuis is een ander verdeelmodel voor financiering van medisch specialisten ingevoerd. In Bernhoven is daarnaast een organisatieverandering doorgevoerd waarbij het ziekenhuis is ingericht naar vier typen zorgverlening: acute zorg, diagnose en indicatiestelling, interventie-zorgstraten en chronische zorg.

De veranderingen in beide ziekenhuizen zijn mogelijk gemaakt door vijfjarige aanneemsommen met de belangrijkste zorgverzekeraars (VGZ en CZ) uit de regio. Dit zorgde voor financiële stabiliteit en een verlaging van de prikkel om zo veel mogelijk patiënten te behandelen, en gaf de ziekenhuizen ruimte om grote organisatorische veranderingen door te voeren. Belangrijk voor het resultaat was het opstarten van ruim vijftig initiatieven vanaf de werkvloer om de kwaliteit te verbeteren, evenals goede samenwerking met huisartsen en zorgverzekeraars en het wegnemen van ongewenste prikkels om te behandelen bij medisch specialisten.

Drie jaar na invoering is het behandelvolume (de waarde van de DBC-behandelingen) in Bernhoven met 13% gedaald en bij het Beatrixziekenhuis met 7%, in vergelijking met andere ziekenhuizen. Deze afname kwam tot stand door zowel minder als minder intensief te behandelen. Zo heeft in beide ziekenhuizen een sterkere verplaatsing van klinische zorg naar dagbehandeling plaatsgevonden en is meer zorg door de huisarts in de regio gedaan dan bij vergelijkbare ziekenhuizen.

Er zijn nauwelijks aanwijzingen voor negatieve effecten. Het onderzoek laat zien dat er geen verschuiving van patiënten naar andere ziekenhuizen in de regio heeft plaatsgevonden. De kwaliteit van zorg in beide ziekenhuizen is volgens het onderzoek gemiddeld genomen niet veranderd.

Een meer doelmatige zorg is een eerste belangrijke stap naar lagere zorguitgaven. Het biedt immers ruimte voor ziekenhuizen om (op termijn) de uitgaven aan zorg te verminderen en voor zorgverzekeraars om de zorgpremies voor verzekerden te verlagen. Een evaluatie over een langere periode is echter nodig om vast te stellen of de veranderprogramma’s tot blijvende financiële besparingen zullen leiden.

Zie ook
CPB - Nieuwe manier van werken ziekenhuizen
CPB - casestudie Beatrixziekenhuis en Bernhoven

Tags bij dit artikel:

• verzekerden
• huisarts
• ziekenhuizen
• zorgverzekeraars
• NZa
• kwaliteit van zorg
• loondienst
• klinische
• dagbehandeling