Voor een aantal zorgvormen zijn in Nederland de wachttijden te lang

De Nederlandse Zorgautoriteit vindt dat zorgverzekeraars meer moeten doen om te zorgen dat hun verzekerden op tijd de zorg krijgen die ze nodig hebben. Als mensen te lang moeten wachten op zorg, kan dit in sommige gevallen leiden tot schade aan hun gezondheid. Wij constateren na een controlereeks dat niet alle zorgverzekeraars voldoende inspanning leveren om deze kwetsbare mensen op tijd de zorg te geven die ze nodig hebben. Wij verwachten van hen verbetering en zullen voor de zomer opnieuw onderzoek doen om vast te stellen of de gewenste verbeteringen worden gerealiseerd. Bij onvoldoende verbetering op de punten waarop individuele zorgverzekeraars nu tekort schieten, zullen wij verder stappen zetten.

Om de inspanningen van de zorgverzekeraars in kaart te brengen, hebben we in 2018 controlebezoeken gebracht aan alle zorgverzekeraars. Daaruit blijkt dat de aanpak van zorgverzekeraars op een aantal belangrijke punten tekort schiet. Zorgverzekeraars hebben een zorgplicht voor hun verzekerden. Dit betekent dat zij ervoor moeten zorgen dat  mensen die bij hen een zorgverzekering hebben afgesloten op tijd de zorg krijgen die zij nodig hebben.

Probleemdiagnosen
Voor een aantal zorgvormen zijn in Nederland de wachttijden te lang. In de geestelijke gezondheidszorg speelt dit met name voor patiënten met persoonlijkheidsstoornissen en autisme. In de ziekenhuiszorg gaat het vooral om mensen met maag-, darm-, lever- en oogziekten. Zij moeten soms langer wachten dan wat zorgverzekeraars en zorgaanbieders medisch verantwoord vinden. We zien dat er zorgverzekeraars zijn die wel specifieke afspraken maken met zorgaanbieders om knelpunten op te lossen. Zo stimuleert een zorgverzekeraar behandeling binnen de treeknorm via een tariefsopslag van 2%. Maar we zien ook zorgverzekeraars die dit nog niet doen. Ook valt ons op dat nog niet altijd wordt gemonitord of de afspraken met zorgaanbieders leiden tot het gewenste effect, namelijk: het verkorten van de wachttijden. 

Zorgbemiddeling
We vinden het positief dat alle zorgverzekeraars zorgbemiddeling aanbieden aan hun verzekerden. Dit betekent dat je als verzekerde contact kunt opnemen als je zorg nodig hebt. Vooral als je te lang moet wachten bij een bepaalde aanbieder, is dit cruciaal. Je zorgverzekeraar moet je namelijk vertellen waar je wel op tijd terecht kan en zo nodig voor je bemiddelen. Wel kunnen zorgverzekeraars beter bijhouden of zorgbemiddeling geslaagd is. Bijna geen enkele zorgverzekeraar controleert achteraf of zijn verzekerde op tijd de zorg heeft gekregen of er zelf voor kiest om langer te wachten bij een specifieke zorgaanbieder. Eén zorgverzekeraar volgt dit wel actief en blijft in contact met de verzekerde om te checken of deze inderdaad op tijd terecht kon ergens anders en zo ja, waar. 

Inzicht wachttijden
Ook valt op dat het inzicht in de wachttijden tussen zorgverzekeraars verschilt. Er is nog een aantal zorgverzekeraars dat geen structureel inzicht heeft in de aard, omvang en ontwikkeling van de wachttijden. Dit inzicht is wel nodig, omdat zij alleen op die manier verzekerden goed kunnen verwijzen en in de inkoop aandacht kunnen besteden aan de regio’s en specialismen waar problemen ontstaan.