Werknemers aantrekken en behouden is de grootste uitdaging in de zorgsector

De winst van zorgaanbieders (onder meer ziekenhuizen, verpleeghuizen, thuiszorgorganisaties) steeg in 2017 van 1,0% naar 1,8%. Werknemers aantrekken en behouden is de grootste uitdaging. Het personeelsverloop (13,3%) en verzuim (5,7%) stijgen naar alarmerende hoogte. Dit blijkt uit de EY Barometer Nederlandse gezondheidszorg 2018.

De EY Barometer Nederlandse gezondheidszorg 2018 is gebaseerd op alle jaarrekeningen van zorginstellingen met een omzet > € 5 miljoen die tot en met juli 2018 zijn gedeponeerd en waarop de EY rating methodiek voor de zorg is toegepast.

“Het is positief dat de zorgsector meer winst boekt. Tegelijkertijd is het zorgwekkend om te zien dat de sector worstelt met het aantrekken en behouden van de juiste werknemers.” Dit stelt Rob Leensen, partner bij accountants en adviesorganisatie EY en gespecialiseerd in de zorgsector.

“Als deze trend zich voortzet dan is het bijvoorbeeld maar de vraag of er überhaupt nog mensen beschikbaar zijn om in de ouderenzorg aan de slag te gaan. Het is dan mogelijk dat een deel van de € 2,1 miljard die het kabinet vanaf 2021 beschikbaar stelt voor betere zorg niet ingezet kan worden omdat er geen personeel is om het werk te doen. Een gemiste kans.”

Winst stijgt
Na jaren van daling vertoont de winst in 2017 weer een stijgende lijn, naar 1,8%. Daar is een aantal redenen voor. Het kabinet stelde in 2017 eenmalig extra middelen beschikbaar voor de ouderenzorg en de jeugdzorg. Afboekingen op het vastgoed zijn historisch laag en veel instellingen hebben vastgoed met winst weten te verkopen. \

Ten slotte draagt ook het feit dat veel minder dan in de afgelopen jaren sprake was van reorganisatiekosten bij aan de stijgende winst. Instellingen plukken daar financieel gezien nu de vruchten van, maar het vertaalt zich nog niet in een daling van werkdruk en ziekteverzuim.

Penibel personeelsplaatje
Het tekort aan personeel neemt ernstige vormen aan. In subsectoren als de GGZ, de jeugdzorg en de gehandicaptenzorg is het verzuim ongewenst hoog. Een personeelsverloop daarbij van circa 15% is ronduit alarmerend, zeker als werknemers uitstromen naar functies buiten de zorg. Gevolg: dienstverbanden die worden omgezet in zzp-constructies, inmenging van detacheringsbureaus en rijke instellingen die personeel wegkopen bij andere instellingen.

Rob Leensen: “De markt voor zorgpersoneel is nu een vechtmarkt en dat is een rem op groei en kwaliteit. Aanpakken van het personeelstekort leidt direct tot winststijging of meer zorg voor hetzelfde geld.”

Zorgsector interessant voor investeerders
Met een gemiddelde kwalificatie bbb+ kent de Nederlandse zorgsector een rating die interessant genoeg is voor investeerders om in te stappen. Of ze dat in de praktijk ook daadwerkelijk zullen doen, is afhankelijk van de beoordeling van de individuele instelling. Deze conclusie is gebaseerd op een analyse van de ratings op basis van de EY methodiek, die indicatief is voor een rating door een onafhankelijke kredietbeoordelaar zoals Fitch.

Ralph Poulssen, associate partner EY Montesquieu en gespecialiseerd in financiering en ratings in de zorg: “Deze gemiddelde kwalificatie biedt zorginstellingen de mogelijkheid om naast de traditionele banken ook aan te kloppen bij alternatieve financiers. Niet alleen voor nieuwe leningen maar ook voor optimalisaties of herstructurering van bestaande financieringen. Dat kan uiteindelijk tot een verdere verbetering van de winst in de zorgsector leiden.”