De grootste dreiging is echter dat verpleeghuizen kampen met een toenemend personeelstekort

Tijdens de tweede golf willen Nederlandse verpleeghuizen niet weer (volledig) op slot voor bezoek. Het is echter lastig laveren tussen enerzijds het welbevinden van de bewoners en anderzijds infectiepreventie. Er heerst dan ook grote onzekerheid over de impact van deze coronagolf, zowel voor bewoners, naasten als medewerkers. Dat blijkt uit recent onderzoek van het Radboudumc en de Universiteit Maastricht.

Sinds eind mei worden 76 verpleeghuislocaties in Nederland gevolgd via een monitorstudie door de Academische Werkplaatsen Ouderenzorg van de Universiteit Maastricht en het Universitair Kennisnetwerk Ouderenzorg Nijmegen verbonden aan het Radboudumc. Verreweg de meeste verpleeghuizen zeggen bij een besmetting te streven naar de minst ingrijpende maatregelen. ‘De belangrijkste uitdaging is dat we niet weer een bezoekverbod krijgen’, zegt Raymond Koopmans, hoogleraar Ouderengeneeskunde in het Radboudumc (foto). ‘De meeste verpleeghuizen zeggen dat ze zich goed voorbereid hebben op de tweede golf. Daarbij gaat het om beschikbaarheid van lokale protocollen en voldoende beschermingsmiddelen zoals mondneusmaskers.’

Personeelstekort
De grootste dreiging is echter dat verpleeghuizen kampen met een toenemend personeelstekort. ‘Medewerkers die corona-gerelateerde klachten hebben en zich moeten laten testen, vallen uit’, licht Koopmans toe. ‘De testcapaciteit blijft achter, waardoor personeel onnodig lang uit de roulatie is. Dit zorgt ook weer voor meer werkdruk van collega’s. Er zijn nu verpleeghuizen die zelf teststraten inrichten. Daarnaast zie je landelijk het initiatief dat personeel uit horeca wordt ingezet om bij te springen in de verpleeghuizen waar een tekort is.’

Welbevinden
Uit eerdere metingen van deze monitor kwam al naar voren dat het opheffen van het bezoekverbod direct leidde tot positieve effecten bij bewoners. In de laatste meting, van begin oktober, meldden de meeste verpleeghuislocaties nog steeds positieve effecten op het welbevinden. De resultaten laten ook zien dat reguliere activiteiten in de meeste verpleeghuizen weer zoveel mogelijk in gang zijn gezet. Bewoners kunnen op de meeste locaties weer activiteiten ondernemen. De inzet van vrijwilligers blijft wel achter, vooral omdat zij zelf wegblijven uit het verpleeghuis. Naar schatting één op de vijf naasten komt ook minder vaak op bezoek dan voor het algehele bezoekverbod.

Verschuiving
‘Een verschil met de eerste golf is dat er binnen verpleeghuizen een verschuiving is opgetreden om het niet alleen over infectiepreventie te hebben, maar juist ook aandacht te hebben voor de kwaliteit van leven de bewoners’, aldus Koopmans. ‘Die mindset zie je terug in de Handreiking bezoek en sociaal contact corona verpleeghuizen, die is opgesteld met alle betrokken partijen. De Coronawet stelt ook dat een landelijke bezoekverbod niet meer mag worden ingevoerd. Je kunt binnen verpleeghuizen of afdelingen waar het nódig is bezoek beperken, dat hoeft dan niet in alle verpleeghuizen. De huidige situatie is echter zorgelijk: in meer dan 20 procent van alle instellingen zijn er op dit moment één of meer besmettingen. Het blijft daarom lastig laveren tussen enerzijds infectiepreventie en anderzijds het welbevinden van bewoners.’