Wijkverpleging kan de grote vraag niet aan

Te grote druk op wijkverpleging wordt direct gevoeld door anderen in het zorgstelsel

Te veel mensen die wijkverpleging nodig hebben, kunnen niet terecht of krijgen minder zorguren dan gewenst. ActiZ, branchevereniging van zorgorganisaties, onderzocht de effecten van jarenlang te weinig investeren in de wijkverpleging. ‘Dit is in de eerste plaats heel naar en zorgelijk voor cliënten’, zegt Caroline Beentjes, voorzitter van de ActiZ kerngroep Zorg Thuis, ‘maar heeft ook direct effect op wijkverpleegkundigen door een te hoge werkdruk en op huisartsen en ziekenhuizen die veel meer tijd kwijt zijn aan bemiddeling.’

In het rapport ‘Wachten op wijkverpleging. Onderzoek naar de beschikbaarheid van wijkverpleging’  is voor het eerst niet alleen onderzocht hoe het is gesteld met de kosten in de wijkverpleging, maar werd vooral gekeken naar effecten van een beperktere toegang tot wijkverpleging voor cliënten, zorgverleners en mantelzorgers. Het onderzoek onderstreept volgens ActiZ het belang van de gemaakte afspraken in het Integraal Zorgakkoord om te investeren in goede wijkverpleging.

ActiZ kerngroep Zorg Thuis-voorzitter Caroline Beentjes: ‘We zien de negatieve effecten van achtergebleven investeringen: cliënten die minder uren zorg krijgen dan eerder, wijkverpleegkundigen die werkplezier verliezen en proberen met nog harder te werken gaten dicht te lopen. Maar we zien ook heel duidelijk de belangrijke rol van de wijkverpleging in ons zorgstelsel. Toen de druk op de wijkverpleging werd opgevoerd, werd dat direct gevoeld door andere partijen in de zorgketen.’

Te grote druk op wijkverpleging wordt direct gevoeld door anderen in het zorgstelsel. Caroline Beentjes\voorzitter ActiZ kerngroep Zorg Thuis

Minder wijkverpleging betekent meer drukte voor andere zorgverleners
De onderzoekers signaleerden dat huisartsen meer tijd kwijt zijn aan bemiddeling. Het kost meer tijd om passende wijkverpleging te vinden die in actie kan komen. Ook ziekenhuizen zien dat ze door de uitgeklede wijkverpleging meer tijd kwijt zijn aan bemiddeling en dat het moeilijker voor hen is om mensen uit het ziekenhuis te laten herstellen na operaties met goede zorg thuis. ‘Maar’, zo ziet Beentjes, ‘een onderbelichte groep zijn mantelzorgers. We zien dat de druk op hen enorm is enorm is toegenomen omdat ze de gaten proberen dicht te lopen.’

Het onderzoek onderstreept het belang van goede wijkverpleging. Caroline Beentjes\voorzitter ActiZ kerngroep Zorg Thuis

Verwachtingen bijstellen
Het onderzoek laat zien hoe ver de vergrijzing op dit moment al doorwerkt in de praktijk van de zorg thuis. Beentjes: ‘De vraag naar wijkverpleging groeit hard en investeringen zijn nodig om die vraag bij te benen.’ Maar dat is volgens ActiZ niet het enige. ‘De zorg voor ouderen verandert fundamenteel’, stelt Beentjes. ‘En dat betekent dat verwachtingen bijgesteld moeten worden. Wijkverpleging kan pas worden geboden als andere mogelijkheden zijn uitgenut. Wat kan iemand zelf doen, hoe kan techniek iemand ondersteunen, wat kan iemands netwerk aan? Pas dan kunnen we beoordelen hoe groot de inzet van de wijkverpleging kan zijn.’ ActiZ ontwikkelde mede hierom de campagne 'Praat vandaag over morgen', zodat mensen zich kunnen voorbereiden op goed oud worden.

Blijvend investeren
‘Goede wijkverpleging is cruciaal voor de hele zorgketen. Er zijn daarom goede afspraken gemaakt in het Integraal Zorgakkoord’, zegt Beentjes. ‘Maar we roepen zorgverzekeraars op blijvend te investeren in goede wijkverpleging met reële tarieven. De wijkverpleegkundige is een van de enige beroepsbeoefenaren die achter de voordeur bij mensen de mogelijkheid heeft alles aan elkaar te verbinden en daarmee een belangrijke rol heeft in het thuis kunnen blijven wonen. De wijkverpleging is de spin in het web van thuiswonende kwetsbare mensen.’

Investeren in niet-cliënt gebonden zorg
ActiZ vraagt specifiek aandacht voor onderdelen in de wijkverpleging die niet direct cliëntgebonden zijn. ‘Denk aan bezetting in de avond- nacht en weekend, coördinatie van herkenbare en aanspreekbare wijkverpleging, wijkgerichte preventie of aan meer tijd voor overleg met andere zorgverleners zoals huisartsen of professionals in het sociaal domein om samenwerking te verbeteren en zorg beter af te stemmen. Die onderdelen zijn essentieel voor een goed functionerende wijkverpleging, maar worden niet standaard vergoed vanuit de Zorgverzekeringswet. Terwijl het de beschikbaarheid van wijkverpleging vergroot.’

Investeren in meer loonruimte en minder regeldruk
Naast kwalitatief goede zorg, moet werkplezier van de professionals in de wijk volgens ActiZ voorop staan. ‘Niet voor niets tekende ActiZ het manifest ‘De medewerker op 1’, geeft Beentjes aan. ‘Werkgevers in de wijkverpleging doen daarin wat ze kunnen, in samenwerking met zorgmedewerkers. Maar voor het bieden van marktconforme salarissen (we weten dat de inkomenspositie van velen in onze sector niet goed is) en het verminderen van de administratieve lasten zijn echt de politiek en de financiers aan zet. Zorgprofessionals in de wijkverpleging verdienen hogere salarissen en minder regeldruk.’

ActiZ bespreekt de uitkomsten van het onderzoek met het ministerie van VWS, de Nederlandse Zorgautoriteit en Zorgverzekeraars Nederland.

Bron: ActiZ

Tags bij dit artikel:

• investeringen
• wijkverpleging
• mantelzorgers
• zorgstelsel
• ActiZ
• administratieve lasten
• vergrijzing
• salarissen