Specifieke afweercellen spelen een rol in het ziekteproces van reumatoïde artritis

Bij reumatoïde artritis keert je eigen afweersysteem zich tegen gezonde cellen in je lichaam

LUMC-wetenschappers ontdekten dat specifieke afweercellen een rol spelen in het ziekteproces van reumatoïde artritis. Deze cellen zijn heel actief in het begin van de ziekte en blijven dat ook, ondanks de medicatie die patiënten krijgen. De onderzoekers denken dat dit een verklaring kan zijn voor opvlamming van de ziekte nadat de medicatie wordt afgebouwd. Deze bevinding schijnt nieuw licht op wat er nodig is voor genezing van reumatoïde artritis.  

“Bij reumatoïde artritis keert je eigen afweersysteem zich tegen gezonde cellen in je lichaam”, vertelt Uli Scherer, reumatoloog bij het LUMC. “Sommige patiënten maken autoantistoffen aan die een rol spelen bij de gewrichtsontsteking.” Meer dan de helft van deze patiënten krijgt na het afbouwen van medicatie weer een opvlamming van de ziekte. “Wij onderzochten wat de ziekte tijdens de behandeling op de achtergrond actief houdt.” 

Actieve afweercellen
De onderzoekers keken specifiek naar de cellen die deze autoantistoffen aanmaken, de zogenoemde B-cellen. “Uit onze studie bleek dat deze ‘slechte’ afweercellen al actief zijn bij patiënten in een voorstadium van reuma, en nog steeds heel actief blijven tijdens de behandeling.”

Dit zou mogelijk kunnen verklaren waarom patiënten snel weer last krijgen van symptomen nadat ze stoppen met medicatie. “De medicijnen zijn erop gericht om de ontsteking te remmen en doen dat ook effectief. Wij laten zien dat ondanks de afname van ontsteking, de B-cellen niet tot rust worden gebracht.” Het schijnbare onderliggende probleem wordt dus met de huidige medicijnen niet goed genoeg aangepakt.

Chronische ziekte 
Volgens Scherer schijnt deze bevinding nieuw licht op wat er nodig is voor genezing. “Reumatoïde artritis kunnen we op dit moment nog niet genezen. Het is een chronische ziekte, maar een klein deel van de patiënten kan uiteindelijk volledig stoppen met medicatie.”

Als volgende stap wil Scherer aantonen dat de autoreactieve B-cellen inderdaad verantwoordelijk zijn voor opvlamming van de ziekte. Daarnaast zal worden onderzocht of de cellen eigenschappen hebben die aangrijpingspunten kunnen zijn voor nieuwe behandelingen, en of er nu al geneesmiddelen op de markt zijn die B-cellen rustiger maken of zelfs volledig tot rust kunnen brengen.

De onderzoekers hebben hun bevindingen gepubliceerd in het tijdschrift Science Translational Medicine

Tags bij dit artikel:

• chronische ziekte
• LUMC
• genezing
• afweersysteem
• reumatoïde artritis