Dit spoor dat de ziekte achterlaat, biedt aangrijpingspunten voor een snellere diagnose en een betere behandeling.

Als je inzoomt op de eiwitten in het bloed van patiënten met inflammatoire darmziekten (IBD), komen opmerkelijke verschillen naar voren vergeleken met het bloed van gezonde mensen. Dit spoor dat de ziekte achterlaat, biedt aangrijpingspunten voor een snellere diagnose en een betere behandeling. Dat schrijven onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) in het wetenschappelijke tijdschrift Gastroenterology.

Aan eiwitten in het bloed hangt een verzameling suikers, die ervoor zorgen dat de eiwitten goed werken. De onderzoekers weekten de suikers los in het bloed van 2635 IBD-patiënten en 996 gezonde mensen en namen ze daarna onder de loep. De suikerverzameling, het zogenoemde glycoom, zag er bij de IBD-patiënten anders uit dan bij de gezonde personen. De onderzoekers deden hun ontdekking bij een groep Italiaanse patiënten en bevestigden hun bevindingen later bij patiënten uit de Verenigde Staten.

“We wisten al dat suikergroepen aan eiwitten een belangrijke rol spelen bij andere auto-immuunziektes zoals reumatoïde artritis, maar dit is voor het eerst dat we zo’n kenmerkende suikerhandtekening vinden bij IBD-patiënten”, aldus onderzoeker dr. Viktoria Dotz van het Center for Proteomics and Metabolomics.

Verandering na operatie
Deze suikerhandtekening verandert nadat IBD-patiënten zijn geopereerd. De symptomen nemen dan af en dat zagen de onderzoekers terug in het bloed: na een operatie leek de handtekening meer op die van een gezond persoon. Ook patiënten die medicijnen gebruiken, en dus waarschijnlijk een ernstigere vorm van IBD hebben, hadden een kenmerkende handtekening. “Dat was voor ons de bevestiging dat het suikerprofiel in het bloed daadwerkelijk iets zegt over de ernst en het verloop van de ziekte”, aldus onderzoeksleider prof. Manfred Wuhrer.

Geen kant-en-klare test
Momenteel is de methode die de onderzoekers gebruiken om de suikerketens los te weken en te bestuderen, nog te ingewikkeld om te gebruiken in de patiëntenzorg. Een kant-en-klare test ligt er dus nog niet, want daarvoor willen de onderzoekers eerst weten aan welke eiwitten de suikerketens precies zitten en hoe dat samenhangt met het ontstaan van de ziekte. Dotz: “We vermoeden dat  immuun-eiwitten zoals IgG hierbij een rol spelen, want recent hebben we  - samen met een onderzoeksgroep uit Kroatië -  aangetoond dat de glycosylering hiervan samenhangt met de ernst van de inflammatoire darmziekten.”

Het artikel ‘Plasma N-Glycan Signatures Associate With Features of Inflammatory Bowel Diseases’ is te lezen op de website van Gastroenterology.