In het grondstoffenakkoord staat dat Nederland in 2030 voor 50% circulair moet zijn
De verduurzaming van de zorg krijgt een impuls met drie speciale pilots gericht op voeding (minder vlees), het beter scheiden van plastic afval en het belang van goed onderhoud van technische installaties. De projecten maken deel uit van het programma Klimaatneutraal en circulair inkopen in de zorg dat gericht is op het reduceren van de CO2-uitstoot en het stimuleren van circulair werken in de zorg. De uitvoering vindt plaats onder regie van Intrakoop, in opdracht van het Programma Duurzame Zorg in het kader van de Green Deal Duurzame Zorg (een samenwerking tussen brancheorganisaties in de zorg en de rijksoverheid).
In het grondstoffenakkoord staat dat Nederland in 2030 voor 50% circulair moet zijn. Volgens de afspraken in het klimaatakkoord moet in datzelfde jaar de CO2-uitstoot 49% minder zijn. Ook de zorg draagt bij aan het realiseren van deze doelstellingen. De afgelopen jaren is er al flink geïnvesteerd om de zorg ‘groener’ te maken. Tegelijkertijd blijven zorgaanbieders door de aard van het werk en hun omvang grootverbruikers van energie, water, voedsel, materialen en grondstoffen. Het ministerie van VWS heeft Intrakoop opdracht gegeven drie pilots uit te voeren om verduurzaming in de zorg te stimuleren op het gebied van voeding, afval en onderhoud. De behoeften van de zorgorganisaties die deelnemen aan de pilots zijn het uitgangspunt. Verder speelt het delen van kennis en inzichten een belangrijke rol. “Een mooie uitdaging, waarmee we samen met onze leden in de zorg en enkele externe kennispartners aan de slag gaan”, vertelt Ruud Plu, directeur/bestuurder van Intrakoop. “En we leggen de lat hoog: voor 1 juli 2021 moet er een praktische en bewezen aanpak liggen, waarmee alle zorgorganisaties stappen kunnen zetten in het verduurzamen van hun bedrijfsvoering.”
Minder vlees, meer plantaardige voeding
In de pilot over voeding wordt ingezet op meer plantaardige voeding in de menu’s voor patiënten en cliënten. Goede voeding is voor hen erg belangrijk als het om gezondheid gaat, maar ook om de beleving van hun zorgsituatie. Vlees speelt daarin nu nog vaak een grote rol. Tegelijkertijd heeft vlees veel impact op het milieu. Het doel van deze pilot is om zorginstellingen minder dierlijke en meer plantaardige voeding te laten gebruiken, waardoor de CO2-uitstoot daalt. Deelnemers aan deze pilot krijgen inzicht in de duurzaamheid en CO2-uitstoot van hun aankopen voor eten en drinken. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de Zorgmonitor Duurzaam & Gezond van Foodstep en Intrakoop. Daarnaast wordt samengewerkt met externe voedingsexperts als Stichting Eten & Welzijn aan alternatieve menu’s die op locatie worden getest. De resultaten, aanpak en menu’s zijn daarna voor de hele zorg beschikbaar.
Afval anders scheiden
Ook bij de pilot gericht op het scheiden van PMD-afval (plastic, metaal en drinkpakken) is milieuwinst het doel. Samen met zorgorganisaties, leveranciers en RIVM wordt gewerkt aan een praktische aanpak om de afvalstroom zo in te richten dat PMD-afval beter wordt gescheiden en structureel meer herbruikbaar granulaat oplevert (korrels die als grondstof voor nieuwe producten gebruikt kunnen worden). Dat zorgt ervoor dat er minder nieuw granulaat nodig is, waardoor de CO2-uitstoot – nodig voor de productie van nieuw granulaat – en de vraag naar natuurlijke hulpbronnen als olie dalen.
Beter onderhoud is minder energieverspilling
Omdat zo’n 70% van alle verwarmings- en verkoelingsinstallaties niet goed werkt, is er vaak sprake van een slecht binnenklimaat en verspilling van (energie)kosten. Dit blijkt uit onderzoek van TNO. In deze pilot werkt Intrakoop samen met zorgorganisaties, installateurs en externe kennispartners toe naar een duurzaam (onderhouds)contract voor deze installaties. Dit standaard contract moet voldoen aan de wetgeving en richtlijnen NEN en ISSO en bruikbaar zijn voor alle zorgorganisaties. Daarmee draagt het bij aan het uiteindelijk doel van deze pilot: minder energieverbruik en CO2-uitstoot, maar ook meer comfort en kwaliteit van het binnenklimaat in zorgorganisaties.
Het programma Klimaatneutraal en circulair inkopen wordt onder andere gefinancierd uit de klimaatenveloppe van de rijksoverheid en maakt deel uit van de Green Deal Duurzame Zorg. Het omvat naast deze drie pilots workshops over klimaatneutraal en circulair inkopen en het congres Duurzaam inkopen in de zorg op 4 maart 2021, dat Intrakoop samen met VWS, Milieu Platform Zorg, MVO Nederland en Nevi organiseert.