Zorgen over de lange wachttijden in de ggz

De NZa vindt het belangrijk dat er meer meerjarenafspraken in contracten worden gemaakt

In de geestelijke gezondheidszorg (ggz), waar de wachttijden lang zijn, moeten zorgverzekeraars en aanbieders zich samen inzetten voor passende zorg. Dit staat in de monitor contractering ggz 2022 van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). De contractering in de ggz is dit jaar moeizaam verlopen. Dit komt voornamelijk door de onduidelijkheid over de financiële effecten van de invoering van het zorgprestatiemodel. In de contracten voor 2022 zijn nog te weinig afspraken opgenomen over passende zorg.

De NZa vindt het belangrijk dat er meer meerjarenafspraken in contracten worden gemaakt. Hiermee ontstaan er lange-termijnplannen om de kwaliteit van de zorg te verbeteren. Ook moeten zorgverzekeraars de tarieven die zij bieden goed onderbouwen. Als het omzetplafond bereikt is moeten beide partijen zich inzetten om snel afspraken over bijcontractering te maken.

Meerjarencontracten
De NZa heeft er begrip voor dat de invoering van het zorgprestatiemodel de afgelopen periode veel aandacht en tijd heeft gevraagd van zorgverzekeraars en zorgaanbieders. Uit ons onderzoek blijkt dat aanbieders en verzekeraars, zoals verwacht, voor 2022 bijna geen meerjarencontracten hebben afgesloten. De komende jaren is het nodig dat partijen vooral op het punt van passende zorg meer afspraken vastleggen in contracten en dat zij afspraken maken die daadwerkelijk helpen om de wachttijden te verlagen. En niet in de laatste plaats ook om de administratieve belasting van zowel zorgaanbieders als zorgverzekeraars te verkleinen.

Wachttijden verlagen
Over de lange wachttijden maken wij ons zorgen. Gelukkig zien we afspraken rondom wachttijden in veel contracten terug, een effect daarvan op de wachtlijsten is echter nog niet zichtbaar. Wij dringen erop aan dat zorgverzekeraars, aanbieders en partijen in het sociale domein zoals gemeenten afspraken maken, en die ook vastleggen, om mensen met psychische problemen tijdig passende zorg te bieden. Het gebruik maken van regionale transfermechanismen kan hierin helpen. Er ligt volgens ons een taak bij de zorgverzekeraars om hier meer bekendheid aan te geven en het gebruik van deze transfermechanismen in alle relevante contracten op te nemen. Het is ook belangrijk dat mensen die lang moeten wachten weten dat zij bij hun zorgverzekeraar om zorgbemiddeling kunnen vragen naar een zorgverlener die wel plaats heeft.

Daarnaast is het belangrijk dat zorgaanbieders, zorgverzekeraars en vertegenwoordigers van patiënten het maatschappelijk debat aan gaan over goede ggz. De zorgvraag zal de komende jaren stijgen, terwijl ook het personeelstekort in de zorg oploopt. Dit zet de wachttijden verder onder druk en vraagt om maatschappelijke keuzes. Zo vindt er al een verschuiving plaats van klinische naar ambulante zorg. Wij vinden dat zorgaanbieders en zorgverzekeraars op deze ontwikkelingen moeten anticiperen met afspraken in de contractering. Patiënten moeten er ondanks ingrijpende maatschappelijke ontwikkelingen op kunnen vertrouwen dat zij goede zorg krijgen. In ons toezicht op de zorgplicht van zorgverzekeraars controleren wij hoe zij anticiperen op ontwikkelingen. Een voorbeeld hiervan is een analyse die de NZa op korte termijn publiceert over de afbouw van klinische bedden en de acties die zorgverzekeraars ondernemen in het kader van hun zorgplicht.

Bijcontractering
Het is belangrijk dat partijen zo passend mogelijke afspraken maken, om arbeidsintensieve bijcontractering en onzekerheid voor de zorgaanbieders te voorkomen. Ondanks de positieve ontwikkelingen in het proces en het beleid rondom (bij)contracteren, zijn er nog verbeteringen nodig. Bijvoorbeeld als het gaat om bereikbaarheid en communicatie rondom (bij)contractering.

Tarieven en omzetplafonds
Tarieven en omzetplafonds blijven de belangrijkste redenen voor zorgaanbieders om geen contract af te sluiten en voor ontevredenheid als er wel een contract is afgesloten. Wij hebben niet de verwachting dat deze ontevredenheid helemaal weg te nemen is. Maar het kan wel helpen als er meer transparantie is over het proces, zorgverzekeraars het geboden tarief degelijk onderbouwen en een gesprek met de aanbieder voeren over het geboden tarief.

Tags bij dit artikel:

• zorgverzekeraars
• wachttijden
• NZa
• zorgaanbieders
• afspraken
• proces
• transparantie
• contract
• psychische problemen
• passende zorg