Afstemmingsproblemen en chaos liggen op de loer en de kwaliteit van individueel maatwerk komt in het gedrang

De minister Slob (onderwijs) en minister De Jonge (zorg) hebben maatregelen voorgesteld die de problemen in het passend onderwijs moeten oplossen. Ze stellen onder meer voor om de gemeente verantwoordelijk te maken voor de collectieve inkoop van zorg op school. Wij hebben hier grote bezwaren tegen. Afstemmingsproblemen en chaos liggen op de loer en de kwaliteit van individueel maatwerk komt in het gedrang.

Op 5 februari bespreekt de Tweede Kamer de maatregelen waarmee de ministers de verbinding tussen onderwijs en zorg willen gaan verbeteren. Ieder(in), Balans, Ouders & Onderwijs, Per Saldo en Zorgeloos naar School maken zich zorgen over de voorgestelde maatregelen.

Maatwerk ruimer
Wij zijn blij dat de ministeries OCW en VWS er vanuit gaan dat kinderen zich volledig moeten kunnen ontwikkelen, binnen een passende, veilige en leerzame omgeving en dat maatwerk daarbij mogelijk blijft.

De voorgestelde maatregelen gaan echter niet ver genoeg. Het kind en zijn ondersteuningsbehoefte horen centraal te staan. Zolang een dekkend zorgaanbod ontbreekt, collectieve zorginkoop alleen in speciaal onderwijs mogelijk is en onderwijs alleen op scholen of in zorginstellingen gegeven kan worden, is verdergaand maatwerk echt noodzakelijk.

Inkoop niet zomaar naar de gemeente
De ministers stellen voor om de gemeente verantwoordelijk te maken voor de collectieve inkoop van zorg op school. Ieder(in) heeft hier om de volgende redenen grote bezwaren tegen:

  • De schaalgrootte en werkingsgebied van gemeenten wijken in de praktijk flink af van die van schoolbesturen en samenwerkingsverbanden. Afstemmingsproblemen of zelfs chaos liggen op de loer als onderwijs- en zorginstellingen te maken hebben met verschillende manieren van gemeentelijke collectieve zorginkoop.
  • We hebben grote twijfel of gemeenten voldoende kennis in huis hebben om deze inkoop goed te regelen.
  • Problemen in het gemeentelijk zorgdomein, zoals met jeugdzorg en hulpmiddelen, moeten worden vermeden.
  • Bureaucratie en het streven om via aanbesteding zo goedkoop mogelijk in te kopen, staan het noodzakelijke maatwerk in de weg.
  • Gemeentelijke collectieve zorginkoop levert grote risico’s op, ook omdat de afstand tussen gemeente en de leerling/ouders erg groot is en bij inkopers de inhoudelijke kennis over maatwerk ontbreekt.

VN-verdrag Handicap moet vertrekpunt zijn
Elk ministerie moet een actieplan maken voor de uitvoering van het VN-verdrag Handicap maken. Ook het ministerie van OCW en VWS. Ieder kind moet welkom kunnen zijn op een school in de buurt en op die school zorg en ondersteuning op maat kunnen krijgen. In het verdrag staat klip en klaar dat ondersteuning voor leerlingen met een complexe zorgvraag niet in een aparte omgeving georganiseerd moet worden.

Daarom moeten de voorgestelde maatregelen niet alleen de problemen in het huidig onderwijsstelsel van passend onderwijs oplossen, maar ook toewerken naar inclusief onderwijs. De maatregelen moeten toewerken naar integratie van regulier en speciaal onderwijs, zodat onderwijs voor een grotere en diverse groep leerlingen openstaat en inclusief wordt.

Brief aan Tweede Kamer
Bovenstaande en nog enkele andere punten hebben we in een brief aan de Tweede Kamer verder toegelicht. We vragen de Kamerleden over deze punten expliciet vragen te stellen aan de ministers.

Onderwijs en zorg – Tweede Kamer – febr 2020 (pdf - 201 KB)