Migrantenpoli heeft aandacht voor cultuur

De migrantenpoli van het Alzheimercentrum Erasmus MC is speciaal ingericht voor mensen met een migratieachtergrond

De migrantenpoli van het Alzheimercentrum Erasmus MC is speciaal ingericht voor mensen met een migratieachtergrond. Naast aangepaste testen en een tolkenteam, wordt er in de volgende onderzoeksfase aandacht besteed aan preventie en beleving van dementiezorg.

De migrantenpoli van het Alzheimercentrum Erasmus MC is speciaal ingericht voor mensen met een migratieachtergrond. Nadat er eerst werd ingezet op tolken en testen, zal Janne Papma, universitair docent dementie aan het Erasmus MC, nu onderzoek doen naar de beleving van dementiezorg en inclusieve preventie van dementie. Dat wordt mogelijk gemaakt door ABOARD, een grootschalig onderzoeksproject waarbij veel UMC’s in Nederland zijn aangesloten.

Vergrijzen
Papma vertelt hoe zij en haar collega’s een paar jaar geleden de migrantenpoli oprichtten. Niets voor niets midden in Rotterdam, waar veel eerste generatie arbeidsmigranten wonen. Deze groep is aan het vergrijzen en kent bovendien vaak een aantal risicofactoren die de kans op dementie vergroten, zoals hart- en vaatziekten. Ook een lagere sociaaleconomische status vergroot de kans op dementie.

Krakeling
Als een patiënt met vergeetachtigheid naar de huisarts komt, probeert de arts eerst met cognitieve testen een diagnose te stellen. Papma: ‘Die testen sluiten nu niet goed aan op deze patiëntengroep. Deze arbeidsmigranten zijn in de jaren zestig en zeventig van het platteland van Turkije en Marokko naar Nederland gekomen. Vaak hebben ze geen intensieve scholing gehad of zijn laaggeletterd.

‘De huisarts stelt een paar basisvragen, zoals “in welke provincie leven we nu?”, of patiënten moeten een 3D-tekening natekenen. Topografie of 3D-kijken is typisch iets wat je hier in Nederland of op de basisschool leert. Ook een krakeling of stelten herkennen op een afbeelding wordt moeilijk als je niet in Nederland bent opgegroeid.’

Taalbarrière
Op de migrantenpoli is er hard gewerkt om de testen beter geschikt te maken voor deze groep patiënten. Daarnaast moest de taalbarrière worden ondervangen. Een van de eerste stappen die werden gezet, was daarom het organiseren van een tolkenploeg van geneeskundestudenten met een biculturele achtergrond.

‘De medische kennis van deze studenten is cruciaal. Ze weten goed hoe ze met bepaalde situaties om moeten gaan. Met een officiële tolk creëer je toch een formele situatie, en binnen de familie hangt er soms schaamte om bepaalde onderwerpen, die dan vaak verzwegen worden. Bovendien uiten de eerste verschijnselen van dementie zich in het taalgebruik. Patiënten met dementie gebruiken woorden uit de context of herhalen veel. Als je dan niet dezelfde taal spreekt, wordt het wel heel moeilijk.’

Diagnose
En dat terwijl het voor de patiënt en omgeving heel belangrijk is om de juiste diagnose te krijgen. ‘Bij dementie dien je echt goed voorbereid te zijn op het verloop van de ziekte. In Marokkaanse of Turkse culturen is het bijvoorbeeld de gewoonte om thuis te blijven wonen in dit soort zorgsituaties. De familie moet dan wel weten wat ze te wachten staat, en moet ondersteund worden met goede zorg aan huis.’

Door aansluiting bij het ABOARD project, kan er op de migrantenpoli nu gekeken worden naar de volgende fase. Papma: ‘De migrantenpoli is een lopend onderzoek. Nadat we de poli op het gebied van taal en testen hebben verbeterd, is het nu tijd om te onderzoeken hoe we de zorg op cultureel vlak kunnen verbeteren.’

Connectie
In de nieuwe onderzoekslijn van de migrantenpoli richten Papma en haar collega’s zich op het inclusief maken van preventie en diagnostiek. Ze onderzoeken hoe er vanuit verschillende culturen wordt aangekeken tegen de oorzaken van dementie en wat je er tegen kan doen. Ook onderzoeken ze de beleving van de zorg. ‘We moeten zorgen dat we de connectie met de patiënt blijven maken, en diegene in diens culturele achtergrond benaderen. Zo kunnen we nog betere zorg bieden in het Alzheimercentrum, voor álle mensen.’

Tags bij dit artikel:

• diagnostiek
• vergeetachtig
• cultuur
• preventie
• dementie
• Erasmus MC
• migratieachtergrond
• Alzheimercentrum
• poli
• migranten