Onduidelijkheid hulpvraag van asielzoekers

Er is onduidelijkheid hoevaak asielzoekers huisartsenzorg nodig hebben

Hoeveel asielzoekers wekelijks huisartsenzorg vragen voor infectieziekten, zoals buikgriep of luchtweginfecties, is op dit moment niet duidelijk. Het NIVEL onderzocht in samenwerking met RIVM, GC A en GGD GHOR Nederland of hiervoor een surveillance systeem kan worden ontwikkeld.  

Tijdig zicht op besmettelijke ziekten in asielzoekerscentra maakt het mogelijk om op tijd maatregelen te treffen om de ziektelast te verminderen. Een systeem dat op wekelijkse basis gegevens genereert over infectieziekten die niet meldingsplichtig zijn, zoals buikgriep en luchtweginfecties en deze uit kan splitsen naar herkomstgroep, leeftijd en opvanglocatie, bleek echter nog niet haalbaar.

Infectieziekten bij asielzoekers
Asielzoekers zijn een kwetsbare groep en hebben mogelijk een verhoogd risico op infectieziekten door slechte hygiënische omstandigheden tijdens hun reis naar Europa en verstoorde gezondheidsprogramma’s, bijvoorbeeld vaccinatieprogramma's, in het land van herkomst. 

Voor een aantal infectieziekten is er in Nederland een meldingsplicht: patiënten met bijvoorbeeld tuberculose, hepatitis B of malaria moeten direct gemeld worden bij de GGD. Dit geldt ook voor asielzoekers en voor deze ziekten kunnen indien nodig wekelijks gedetailleerde overzichten worden gemaakt door het RIVM.

Hoe vaak niet-meldingsplichtige infectieziekten, zoals buikgriep en luchtweginfecties, voorkomen in asielzoekerscentra is onduidelijk, terwijl de ziektelast hiervan aanzienlijk kan zijn.

Surveillance systeem
Het NIVEL heeft in samenwerking met RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) onderzocht of het mogelijk is om op basis van zorggegevens in asielzoekerscentra een surveillance systeem voor infectieziekten waarvoor geen meldingsplicht geldt op te zetten. GC A (Gezondheidscentrum Asielzoekers), COA (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers) en GGD GHOR Nederland leverden de benodigde data en expertise t.a.v. de doelgroep.

Zorggegevens die nu al routinematig in asielzoekerscentra geregistreerd worden, zijn in principe geschikt voor surveillance van infectieziekten. Zo’n systeem bestaat al voor de reguliere huisartsenzorg binnen NIVEL Zorgregistraties eerste lijn. De voor het onderzoek verstrekte gegevens bevestigden het beeld over de aanwezige infectieziekten in de huisartsenpraktijk van GC A. Zo kwamen er in de onderzoeksperiode met name goed behandelbare huidaandoeningen en luchtweginfecties voor in de asielzoekerscentra.

Dataverzameling voor het onderzoek
De eerstelijns huisartsenzorg voor asielzoekers in opvanglocaties wordt verzorgd door het Gezondheidscentrum Asielzoekers (tot en met eind 2017). Hierbij wordt gebruik gemaakt van één huisartsinformatie­systeem. De vastgelegde zorggegevens van asielzoekers die in 2015 en 2016 een bezoek hebben gebracht aan een GC A locatie zijn eenmalig gepseudonimiseerd naar het NIVEL verzonden.

Gegevens over het totaal aantal asielzoekers per maand over de jaren 2015 en 2016, uitgesplitst naar geslacht, zijn apart verkregen via het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA). Vanwege de kwetsbaarheid van de groep asielzoekers en de gevoeligheid van de gegevens is extra aandacht besteed aan de bescherming van de privacy.

Tags bij dit artikel:

• ziektelast
• NIVEL
• huisartsenzorg
• Infectieziekten
• luchtweginfecties
• asielzoekerscentra
• gezondheidsprogramma’s
• buikgriep
• hepatitis B