Lichte stijging gedeelde besluitvorming door huisartsen

De afgelopen decennia hebben beleidsmakers, onderzoekers en clinici aanzienlijke inspanningen geleverd ter bevordering van de implementatie van gedeelde besluitvorming

De laatste jaren passen huisartsen steeds vaker gedeelde besluitvorming toe. Wel zijn er verbeterpunten te noemen voor artsen, zowel in de frequentie als in de wijze van toepassing van gedeelde besluitvorming. Vooral bij consulten met oudere patiënten blijkt gedeelde besluitvorming weinig ingezet te worden. Ook zouden artsen meer aandacht kunnen hebben voor de persoonlijke behoeften van de individuele patiënt in het proces van ‘samen beslissen’. Dit blijkt uit onderzoek van het Nivel, dat onlangs is gepubliceerd het wetenschappelijke tijdschrift Family Practice.

De afgelopen decennia hebben beleidsmakers, onderzoekers en clinici aanzienlijke inspanningen geleverd ter bevordering van de implementatie van gedeelde besluitvorming. Hoewel deze inspanningen hebben geleid tot een verhoogde toepassing in de praktijk, is er nog altijd ruimte voor verbetering.

Voorkeursrol oudere patiënten behoeft meer aandacht 
Vooral consulten met oudere patiënten behoeven extra aandacht. Huisartsen passen hier het minst vaak gedeelde besluitvorming toe, terwijl deze patiëntengroep juist extra alertheid vraagt wat betreft hun behoefte om ‘samen te beslissen’. Oudere patiënten ervaren namelijk vaker chronische of ernstigere klachten en zijn daardoor in de regel kwetsbaarder dan jongere patiënten.

Maatwerk
Daarnaast zijn er twee specifieke elementen uit het gedeelde besluitvormingsproces die huisartsen bij àlle consulten aanzienlijk meer mogen toepassen. Enerzijds is dit het inschatten van de manier waarop de patiënt het liefst de informatie ontvangt die de besluitvorming kan ondersteunen. Anderzijds is dit het aftasten van de mate waarin de patiënt betrokken zou willen worden bij de besluitvorming. Gebruik van deze beide elementen is essentieel, omdat gedeelde besluitvorming maatwerk is: het is afhankelijk van de context en de situatie waarin de individuele patiënt zich op dat moment bevindt.

Gedeelde besluitvorming
Gedeelde besluitvorming houdt in dat huisarts en patiënt gezamenlijk beslissen over gezondheids- en behandeldoelen. Kenmerkend zijn de verstrekking van evidence-based informatie over behandelopties, resultaten en onzekerheden, en de begeleiding in het maken van keuzes. Het inventariseren en inspelen op de beslisvoorkeuren van een patiënt bevordert niet alleen het keuzeproces, maar ook medische en psychosociale gezondheidsuitkomsten.

Het onderzoek
Voor het Nivel-onderzoek zijn er willekeurig vijftig video’s bekeken van consulten uit 2015 tussen huisarts en patiënt. Deze zijn vergeleken met vijftig video’s van consulten uit 2007. Voor de vergelijking is gebruikgemaakt van het OPTION-instrument, een gevalideerd observatieprotocol bestaande uit twaalf proceselementen die tezamen de toepassing van gedeelde besluitvorming door huisartsen meten. Daarnaast hebben zowel huisarts als patiënt vragenlijsten ingevuld over de persoonlijke en medische achtergrondkenmerken.

Tags bij dit artikel:

• huisarts
• implementatie
• NIVEL
• besluitvorming
• toepassing
• Inspanningen
• beleidsmakers
• praktijk
• patiëntengroep
• consulten