/c_650_0220.jpg)
Maartje Goverde - Het punt met ons zorgstelsel is dat het niet zozeer om de zorg zelf draait, maar vooral om alles eromheen. We doen wel net alsof het allemaal om goede zorg draait.
En velen geloven dat denk ik ook echt nog. Maar het punt is: het gaat allang niet meer om de zorg zelf. Ons stelsel draait om regels en richtlijnen, om op papier kunnen bewijzen dat je aan bepaalde normen voldoet. En als het puntje bij het paaltje komt, kiezen heel veel mensen liever voor hun eigen regel dan voor het belang van de patiënt. Ik denk even aan onze cliënt die naast een WMO indicatie voor begeleiding, ineens ook een WLZ indicatie voor begeleiding bleek te hebben, zonder dat iemand het wist – inclusief cliënt zelf. Die twee indicaties mogen niet samen, dus toen duidelijk werd dat ze tegelijkertijd bestonden, was het hommeles in financierdersland. De WMO financier (een gemeente) wilde nog wel kijken naar mensvriendelijke oplossingen, maar wel snel-snel, want de zorg moest wel over naar het andere potje, en de WLZ financier (een zorgkantoor) vond dat het via de regels hoorde te lopen, en dat iedereen daarin dingen te regelen had, behalve zijzelf. Technisch gezien had iedereen gelijk. Punt is alleen dat het trekken en duwen werd, en dat ging toch vooral over de rug van de cliënt. Dus tja.
Hoe verder van de zorg iemand staat, hoe sneller het patiëntenbelang overboord verdwijnt. Da’s niet omdat het bovenin de pikorde van de zorg asociale mensen zijn, maar omdat de meesten helemaal niet zo goed begrijpen waar het over gaat. Want die rug die zo’n last heeft van het trekken en duwen, is niet die van hunzelf of hun naasten.
Dus gaat men voort op dezelfde weg. Voort met het naleven van de regels en het in gang zetten van allerlei ‘innovatie’, want de zorg is te duur, dus er moet vernieuwd worden. En het liefst ook verbeterd en liefst ook gisteren nog. Er zijn hele industrieën opgezet om de zorg te vernieuwen en verbeteren. Het ene idee is nog beter dan het andere. En er is ook helemaal niks mis met verbeteren. Het probleem is: er gaat inmiddels een veel te groot deel van het geld in de zorg naar het verbeterkwaliteitsverhaal gaat. Hoeveel precies weet niemand, want de mensen die het zouden kunnen uitreken hebben er geen baat bij om dat te doen, en de rest heeft er geen tijd voor. Het lastige is dat de zorg er niet daadwerkelijk beter van wordt. Dat komt ook door alle bijverschijnselen. De verbetertrein heeft bijvoorbeeld gezorgd voor het efficiënter maken van de zorgorganisaties – bedrijfskundig gezien heel fijn, maar zorgtechnisch gezien doet het zoveel schade dat je je af kunt vragen of het uiteindelijk niet allemaal duurder is. Er komen steeds meer en strakkere protocollen, dus er zijn ook steeds meer mensen die er niet in passen – en die kunnen nu niet meer in de zorg terecht. Als je bijvoorbeeld teveel problemen tegelijk hebt, is het nog moeilijk ergens hulp te krijgen. Maar de problemen en de extra kosten die daarbij horen gaan niet weg; zoals inzet van welzijnswerk, extra zorg vanuit huisartsen, of politie en woningbouwvereniging omdat iemand zo slecht voor zichzelf of zijn omgeving zorgt dat er overlast veroorzaakt wordt. Die kosten worden nergens doorberekend.
Ons zorgstelsel is op dit moment vooral een stelsel, en niet zo heel erg zorg.
Gelukkig is dat aan het veranderen. Gelukkig. Want zoals het nu is, is het niet meer te betalen. Het wordt nog even pijnlijk, want we zijn er zeker nog niet in dit kleine landje. Maar dat verandering nodig is; daar is iedereen het over eens. De echte verandering gaat komen van nieuwe initiatieven; opgezet door bevlogen mensen die snappen wat ‘anders’ betekent. Mensen die begrijpen dat er hele andere stelsels mogelijk zijn dan enkel de marktwerking of terug naar het ziekenfonds. Ze zijn er al; die mensen. Ze zijn al bezig met opzetten, aangaan, veranderen. En niet alleen in de zorg; we zijn op weg naar een nieuw systeem; iets wat daadwerkelijk houdbaar is. Het is al aan het ontstaan, en wat we vandaag nog zien, behoort eigenlijk al tot het verleden. Gelukkig maar.
De toekomst is al begonnen. Haak je aan?
Maartje Goverde
Bestuurder & psychiatrisch verpleegkundige Stichting Uitblinkers Coach, spreker, (v)blogger en auteur ‘Interactiekracht - gezond gedrag en eigen regie in psychiatrie en jeugdzorg’
Tags bij dit artikel:
