Hulpmiddelen moeten bij verschillende instanties worden aangevraagd, afhankelijk van de wet waar ze onder vallen

Patiënten die hulpmiddelen of een vergoeding voor hulpmiddelen aanvragen, ervaren hier meestal geen knelpunten bij. Een op de zeven patiënten ervaart echter wél knelpunten. Dit blijkt uit onderzoek van het Nivel onder leden van het Nationaal Panel Chronisch Zieken en Gehandicapten. Aangezien hulpmiddelen bijna altijd essentieel zijn voor het dagelijks functioneren, is het van belang meer inzicht te krijgen in de voorkomende knelpunten om vervolgens tot mogelijke oplossingen te komen.

Hulpmiddelen moeten bij verschillende instanties worden aangevraagd, afhankelijk van de wet waar ze onder vallen. Zo moet een aanvraag voor een hulpmiddel uit de Zorgverzekeringswet (Zvw) naar de zorgverzekeraar en een aanvraag voor een hulpmiddel uit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) naar de gemeente. De meeste mensen ervaren hier geen knelpunten bij, maar een klein percentage wél.

Aanvragen en vergoedingen
Gerapporteerde knelpunten bij de aanvraag van hulpmiddelen gaan relatief vaak over de aanvraagprocedure of een afwijzing, terwijl het bij knelpunten bij de vergoeding van hulpmiddelen vaak over de kosten gaat. Wanneer zich problemen voordoen bij de aanvraag van hulpmiddelen, lijken deze vaker voor te komen bij de Wmo dan bij de Zvw. Voor problemen bij de vergoeding lijkt dit juist andersom te zijn. Programmaleider Judith de Jong licht toe: ‘Het lijkt erop dat hulpmiddelgebruikers meer moeite hebben met de aanvraagprocedures voor hulpmiddelen uit de Wmo, maar dat de vergoeding door de zorgverzekeraar (vanuit de Zvw) juist vaker problemen oplevert. We weten dit echter niet zeker, doordat we bij een aanzienlijk deel van de gerapporteerde knelpunten niet konden opmaken of het ging om de Zvw of de Wmo.’

De meeste mensen weten de weg
Het merendeel van de ondervraagde mensen met een chronische ziekte of beperking zoekt of vraagt geen informatie over vergoeding van hulpmiddelen. Meer dan de helft geeft aan dat ze weten waar ze een hulpmiddel kunnen aanvragen. De groep die weleens informatie zoekt of vraagt, zoekt vooral informatie op internet of stelt vragen aan de zorgverzekeraar.

Het onderzoek
Voor het Nivel-onderzoek stelden we vragen aan mensen die thuis wonen en hulpmiddelen gebruiken om de beperkingen van hun chronische ziekte of lichamelijke beperking zoveel mogelijk op te heffen. We hebben een vragenlijst afgenomen binnen het Nationaal Panel Chronisch Zieken en Gehandicapten van het Nivel. Voor een vergelijking met de algemene bevolking is bovendien een vragenlijst afgenomen in het Consumentenpanel Gezondheidszorg. Naast bovengenoemde onderwerpen beschrijven we in het onderzoeksrapport ook de eigen betalingen voor hulpmiddelen. Daarnaast bekeken we de rol die hulpmiddelen spelen bij de keuze voor een zorgverzekering. Het onderzoek is uitgevoerd met subsidie van het ministerie van VWS.