Bij de Juiste Zorg Op de Juiste Plek willen de burgers betrokken worden

Hierbij gaat het bijvoorbeeld over zorg in de eigen wijk of gemeente, of over vraagstukken die hen direct raken

Het Nederlandse zorgstelsel staat onder druk. De beweging ‘Juiste Zorg Op de Juiste Plek’ (de JZOJP) heeft tot doel de zorg toekomstbestendig te maken. Om dit te laten slagen is betrokkenheid van alle partijen nodig, waaronder de burgers. Uit onderzoek van het Nivel blijkt dat burgers betrokken willen worden bij de JZOJP als het om onderwerpen gaat die zij als ‘dichtbij’ ervaren. Hierbij gaat het bijvoorbeeld over zorg in de eigen wijk of gemeente, of over vraagstukken die hen direct raken.

In de JZOJP wordt ingezet op drie pijlers om de zorg toekomstbestendig te maken: het voorkomen van (duurdere) zorg, het verplaatsen van zorg door deze rondom mensen te organiseren en het vervangen van zorg door de inzet van ‘slimme zorg’ en e-health. Betrokkenheid van burgers, zowel zorggebruikers als niet-zorggebruikers, hierbij is essentieel. Er moeten immers keuzes gemaakt worden wat betreft zorg en dat vereist grote maatschappelijke betrokkenheid en meedenken van iedereen. Burgerparticipatie zou daarmee een aanvulling kunnen zijn op de bestaande vormen van participatie in de zorg, zoals die nu bijvoorbeeld vervuld worden door patiënten- en gehandicaptenorganisaties. Aangezien er nog weinig bekend was over de manier waarop individuele burgers betrokken willen zijn bij de JZOJP, heeft het Nivel dit onderzocht.

Het onderwerp moet ‘dichtbij’ staan
Tijdens een Nivel-Burgerplatform gingen burgers met onderzoekers in gesprek over de vraag of en hoe zij betrokken willen worden bij de JZOJP. Hieruit kwam naar voren dat zij vooral willen participeren als het om onderwerpen gaat die dichtbij de belevingswereld van burgers staan. Door aan te sluiten bij individuele ervaringen met de zorg of door complexe onderwerpen te vertalen naar concrete zaken die burgers raken, kan participatie door burgers worden gestimuleerd. Burgers willen minder betrokken worden bij vraagstukken die ze als complex of ‘ver weg’ zien, zoals onderwerpen die spelen op regionaal en nationaal niveau. Zij vinden dat (ervarings)deskundigen en patiënten- en gehandicaptenorganisaties dan beter toegerust zijn om te participeren.

Burgers willen weten wat er met hun inbreng gebeurt
Om burgerparticipatie te laten slagen is het nodig dat burgers op tijd betrokken worden en dat er een helder doel is. Burgers willen op een persoonlijke en duidelijke manier benaderd worden met de vraag te participeren. Ook willen zij dat hun bijdrage impact heeft en dat er terugkoppeling plaatsvindt over wat er met hun inbreng gebeurt. Dit zijn dan ook concrete aandachtspunten voor beleidsmakers die burgerparticipatie willen organiseren.

Over het onderzoek
In het onderzoek hebben we verschillende onderzoeksmethoden toegepast: we hebben een scan gemaakt van de literatuur die er was over burgerparticipatie; we hebben interviews gehouden met partijen die expertise hebben op het gebied van (burger)participatie, in de zorg en daarbuiten; we hebben vragenlijstonderzoek gedaan met het Nivel Consumentenpanel Gezondheidszorg om de associaties van burgers met de JZOJP te achterhalen; en we organiseerden twee Burgerplatforms om inzicht te krijgen in of en hoe burgers betrokken willen worden bij de Juiste Zorg Op de Juiste Plek.

Tags bij dit artikel:

• NIVEL
• complexe
• Burgers
• zorggebruikers
• betrokkenheid
• toekomstbestendig
• participatie