Door de energiecrisis, gestegen grondstofprijzen en gewijzigde marktomstandigheden een kostenstijging van € 477 miljoen

Zorgorganisaties in de VVT zijn dit jaar geconfronteerd met aanzienlijke prijsstijgingen. Dat blijkt uit onderzoek van Intrakoop, inkoopcoöperatie van de zorg in opdracht van ActiZ, branchevereniging van zorgorganisaties. Door de energiecrisis, gestegen grondstofprijzen en gewijzigde marktomstandigheden zijn de producten en diensten die zorgorganisaties inkopen gemiddeld 7,9% duurder geworden. Dit betekent voor de sector een kostenstijging van € 477 miljoen.

ActiZ en Intrakoop hebben een impactstudie uitgevoerd naar de gevolgen van deze kostenstijgingen voor de sector. Er is gekeken naar de kosten van de belangrijkste producten en diensten die zorgorganisaties inkopen, zoals voeding, geneesmiddelen, inhuur van personeel, onderhoud en energie. Aan het onderzoek werkten 94 zorgorganisaties mee.

Flinke tegenvaller in 2022
De kostenstijging van 7,9% is veel hoger dan de indexatie voor materiële kosten in de tarieven voor 2022 (1,83%). Van de totale kostenstijging van € 477 miljoen wordt een bedrag van € 302 mln. niet gedekt door de hogere tarieven. In de kostenstijging van € 477 miljoen zijn hogere prijzen voor huur en leasing en investeringen nog niet meegerekend. In de meeste huurovereenkomsten voor gebouwen, en ook in veel andere overeenkomsten, is echter de afspraak opgenomen dat de huurprijs de inflatie volgt. Ook dit heeft een grote impact voor zorgorganisaties. De kostenstijgingen die zich later dit jaar hebben voorgedaan of nog gaan voordoen, zijn niet meegenomen. 

Energieprijzen stijgen het hardst 
De energiekosten zijn procentueel gezien het hardst gestegen: gemiddeld meer dan 24%  (€ 74 mln.). Deze stijging is nog  beperkt gebleven doordat veel zorgorganisaties in 2022 een vast contract hadden. Ook vormen de energiekosten een relatief klein deel van de totale inkoop. De energiekosten vallen momenteel veel hoger uit zodra vaste contracten aflopen en zorgorganisaties moeten overstappen op variabele prijzen. Bij nieuwe contracten is vaak sprake van een ruime verdubbeling van de prijzen, en zelfs prijsstijgingen van +350% en +400% komen voor. Daarnaast werken de energiekosten ook door in de kosten van veel andere producten en diensten. Het valt dan ook te verwachten dat de inkoopkosten voorlopig zullen blijven stijgen.

Personeelskosten in absolute zin het hoogst
In absolute zin doet de grootste kostenstijging zich voor bij de inhuur van personeel niet in loondienst: 178 mln. (+7,2%). Dit betreft de kosten voor uitzendkrachten en de inhuur van zzp-ers. Vanwege de krappe arbeidsmarkt en de extra vraag naar tijdelijk personeel (onder meer door coronagerelateerd verzuim) nemen de kosten sterk toe.

Gevolgen voor zorgorganisaties
De sterke prijsstijgingen leiden ertoe dat de sector dit jaar een groot deel van het verwachte rendement ziet verdampen. Dit gaat ten koste van de ruimte om te investeren in medewerkers, capaciteitsuitbreiding en innovatie. Ook kan het aantal zorgorganisaties dat verlies lijdt, verdubbelt van 91 naar 186 organisaties. 

Rapportage Impactstudie Prijsstijgingen Ouderenzorg 2022