Ooit nagedacht over waar een burn-out zit? Wijs maar aan. Niet dus.

Een burn-out is geen product, maakt Nederlands bekende psychiater Bram Bakker duidelijk in zijn huidige theatercollege. “Je moet zelf aan de bak.” 

Eén op de zes werknemers heeft last van burn-out klachten, dat zijn 1,4 miljoen Nederlanders. Bakker, die momenteel op het podium staat met zijn theatercollege Opgebrand, vindt daar wat van. Onder meer dat we anders met burn-out om moeten gaan dan louter naar een hulpverlener lopen en pillen slikken. We moeten er vooral zelf mee aan het werk.  

Ggz-instellingen genezen niet echt
Volgens Bakker is er een complete industrie gecreëerd rond de kreet burn-out. Het is hem een doorn in het oog. “Je gaat naar de huisarts, die verwijst je naar een ggz-instelling waar je op de wachtlijst komt. Ggz-instellingen verdienen er hun geld mee, ook al genezen ze niet echt. Ze verkopen een product en hebben maar één belang: zoveel mogelijk klanten. Zo is een miljardenbusiness ontstaan, gebaseerd op een non-begrip,” zet Bakker in een AD-interview. 

In 2018 moest Bakker er zelf aan geloven. Het zorgde ervoor dat hij anders naar ‘burn-out’ is gaan kijken. Hij ziet het niet zo zwart-wit als velen wel doen. Je kunt het volgens hem niet zien op een hersenscan en aanwijzen. “Maar we doen alsof dat wel zo is.” Dossier en recept mee in de laptoptas, afspraak voor therapie en klaar. Zo werkt het niet, vindt Bakker.

Bakker raakte zelf burn-out
Volgens Bram Bakker is het beter je burn-out te zien als een geschenk. Het is een waarschuwing waar je wat aan kunt hebben. Er is een grens bereikt en de balans is verstoord. Dan is het zaak dat je daar iets mee gaat doen. “Je zult zelf aan de bak moeten.”

Bakker probeert het ook wat lichter te maken allemaal. Hij laat duidelijk weten dat je er vooralsnog niet dood aangaat en dat de grootste knappe koppen en creatievelingen er mee te maken kunnen krijgen. Misschien wel juist, want het treft vaak mensen met een grote bevlogenheid voor hun werk, een overvolle rugzak en agenda, een rijk sociaal leven en veel hobby’s. 

Accepteren dat je niet alles kunt
Ook de psychiater zelf nam veel te veel hooi op zijn vork. Had een overvolle agenda en misschien wel Cowboysbag tas vol met dossiers, aantekeningen voor zijn boeken en ga zo maar door. Allemaal leuke dingen, maar na een aantal negatieve ervaringen ging de drukte van iedere dag er enorm inhakken. Hij kwam thuis te zitten en lag op de bank. Raakte depressief. Dat duurde anderhalf jaar. In die periode is hij er zelf hard aan gaan werken. Eerst met kleine stappen en steeds verder. Sporten, rusten en accepteren dat je niet alles kunt. 

Zelf het roer omgooien
“Voor iedereen met een burn-out is de vraag: waar zit de ruimte om dingen anders te doen? Die ruimte is er, altijd.’’ Vaak blijkt het werk niet zo’n heikel punt te zijn, wel de drukte daar omheen. Bovendien, zo meent Bakker, zitten we teveel in ons hoofd en raken we steeds overprikkeld. Hij vindt het van belang dat we juist erachter komen waar we gelukkig van worden in plaats van van alles maar moeten. En als iets niet loopt, moet je zelf het roer omgooien. En vooral: meer naar je gevoel luisteren. Daarnaast een stuk gezonder gaan leven, meer bewegen, gezond eten, vaker nee zeggen en regelmatig ontspannen. En dat moet je zelf oppakken.