Het blijkt dat cliënten, veel vaker dan gedacht, urgent moeten worden geplaatst na een ziekenhuisopname of vanuit een crisissituatie thuis

Het afgelopen jaar was het voor zorgkantoren steeds lastiger om kwetsbare mensen op tijd te bemiddelen naar gehandicaptenzorg, verpleeghuiszorg of langdurige geestelijke gezondheidszorg. Meer regionale samenwerking door de verschillende sectoren en beter inzicht in hoe mensen instromen in de zorg die vergoed wordt vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz) moet deze zorg toegankelijk houden. Dit blijkt uit het samenvattend rapport over de uitvoering van de Wlz 2021-2022 van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). 

Druk neemt toe
In de meeste gevallen lukt het zorgkantoren om cliënten tijdig aan passende Wlz-zorg te helpen maar de NZa ziet dat het steeds lastiger wordt. De NZa verwacht dat zorgkantoren specifieker rapporteren welke knelpunten zij tegenkomen bij het tijdig vinden van passende zorg voor Wlz-cliënten. Daarnaast is het aan te raden dat zorgkantoren het inzicht in de wachtlijsten verder vergroten. Zo krijgen zij situaties waar mensen urgente zorg nodig hebben beter in beeld.

Samenwerking nodig
Zorgkantoren verrichten op regionaal niveau al de nodige inspanningen om knelpunten op te lossen. We zagen veel succesvolle, regionale initiatieven in samenwerking met bijvoorbeeld Wlz-zorgaanbieders, gemeenten, ziekenhuizen en wijkverpleging. De NZa ziet graag dat er bij deze samenwerkingen duidelijke afspraken worden gemaakt. Deze afspraken moeten leiden tot oplossingen voor eerder genoemde knelpunten en een verbeterde toegankelijkheid van de Wlz-zorg. Zo sluit de zorg die mensen ontvangen vanuit de Zorgverzekeringswet en Wet maatschappelijke ondersteuning beter aan op de Wlz-zorg en vallen mensen niet tussen wal en schip.

Onderzoek instroom
Om een beter beeld te krijgen van de in- en doorstroom van Wlz-cliënten heeft de NZa een verkennend onderzoek gedaan. Het blijkt dat cliënten, veel vaker dan gedacht, urgent moeten worden geplaatst na een ziekenhuisopname of vanuit een crisissituatie thuis. Het vermoeden bestaat dat veel van deze cliënten nog niet (lang) beschikken over een Wlz-indicatie en daarmee nog niet in beeld waren bij het zorgkantoor en/of een voorkeursaanbieder binnen de Wlz. Dit beïnvloedt de wachtlijsten. Er zijn ook cliënten die thuis Wlz-zorg krijgen, omdat zij in afwachting zijn van plaatsing in een zorginstelling of omdat zij ervoor hebben gekozen de zorg thuis te ontvangen. Het is belangrijk dat zorgkantoren goed monitoren in welke mate deze cliënten thuis al voldoende zorg krijgen om de situatie verantwoord te houden, voor cliënt en mantelzorger.