Mensen met een beperking worden in de plannen van politieke partijen stelselmatig over het hoofd gezien

Het demissionaire kabinet heeft vrijdag 9 februari groen licht gegeven voor de meerjarige nationale strategie voor mensen met een beperking en hun naasten. Dit betekent een belangrijke stap richting een toegankelijke en inclusieve samenleving. Al jaren pleit Ieder(in) voor een omvangrijke, brede en structurele aanpak tegen de fundamentele achterstelling en uitsluiting van mensen met een beperking. Dat het kabinet nu deze ambitie uitspreekt is een mijlpaal.

Achterstand en uitsluiting
Nederland moet meer doen dan tot nu toe gebeurt om de positie van mensen met een beperking te verbeteren. In 2016 is het VN-verdrag Handicap geratificeerd in Nederland. Maar in plaats van dat het in Nederland beter gaat met de positie van mensen met een beperking en hun naasten, is deze juist de afgelopen jaren structureel verslechterd. Het gaat om 2 miljoen mensen met verschillende beperkingen en achtergronden. En ze lopen tegen een scala van drempels aan in Nederland op alle levensterreinen. Ontoegankelijk openbaar vervoer, publieke gebouwen, onderwijs, werk en wonen.

Door de decentralisatie is het bijvoorbeeld ingewikkelder geworden om voorzieningen te regelen waar je recht op hebt en die je nodig hebt in je dagelijks leven. Zoals hulpmiddelen, aanpassingen aan je huis, inkomensondersteuning, jeugdzorg. Vanwege bezuinigingen in het sociaal domein zijn deze voorzieningen ook nog eens kariger geworden.

Mensen met een beperking worden bovendien in de plannen van politieke partijen stelselmatig over het hoofd gezien, terwijl zij in hun bestaanszekerheid hard worden geraakt, soms zelfs gestraft, vanwege hun beperking of ziekte.

Ook in het onderwijs is er achteruitgang. Met passend onderwijs is de instroom van kinderen met een beperking in het speciaal onderwijs vergroot, en dus bevinden zich minder kinderen met een beperking het regulier onderwijs. Terwijl het doel van passend onderwijs was om kinderen met een beperking dichter bij huis naar school te laten gaan. Overigens houden de problemen met leerlingenvervoer aan, wat vaak voor schrijnende situaties zorgt.

Huisvestingsproblemen zijn een breed maatschappelijk thema, wat betekent dat de druk op toegankelijke woningen nog meer is toegenomen.

En dit is nog maar een greep uit het brede scala van problemen waar mensen met een beperking tegenaan lopen om op gelijke voet toegang te hebben tot de samenleving.

De noodzaak voor een omvangrijke en brede aanpak
De omvang van het probleem en de diversiteit van de groep maakt het een enorme uitdaging om problemen structureel aan te kunnen pakken. Er is daarvoor een nationale strategie nodig die fundamentele achterstelling en uitsluiting structureel wegwerkt. Op alle bestuurlijke lagen, in alle ministeries, centraal en decentraal. Over meerdere kabinetsperiodes heen. Dus los van het politieke klimaat. Niet vrijblijvend, maar met een VN-verdragsverplichting van alle partijen. Dan pas gaan mensen met een beperking en hun naasten een verschil ervaren in hun dagelijks leven.

Motie Lucille Werner
De bewustwording van de noodzaak voor een omvangrijke en brede aanpak, is de afgelopen jaren steeds groter geworden. Ieder(in) en andere belangenorganisaties hebben hier jaren voor gelobbyd.

De strategie is gemaakt op basis van een motie van de parlementariërs Lucille Werner (CDA), Lisa Westerveld (GroenLinks-PvdA) en Mo Mohandis (GroenLinks-PvdA) die in 2022 bijna unaniem aangenomen is door de Tweede Kamer. De initiatiefnemers vroegen om een langetermijnstrategie om alle beleid voor mensen met een beperking structureel op te pakken.

Een mijlpaal
De strategie die het kabinet nu heeft goedgekeurd is de eerste stap in de uitvoering van de motie Werner c.s. Illya Soffer, directeur van Ieder(in): “Dit is een mijlpaal! Deze strategie legt voor 16 jaar vast hoe de positie van mensen met een beperking structureel moet worden verbeterd. Daarmee hebben we na jaren knokken, eindelijk iets in handen om dwars door kabinetsperiodes en regeerakkoorden heen de achterstanden en uitsluiting van deze groep aan te pakken, en zo werkelijk het verschil te gaan maken in het dagelijks leven van ruim 2 miljoen mensen.”

En nu doorpakken
In 2024 stellen alle betrokken ministeries een werkagenda op om de ambities en doelen van de strategie te realiseren. In lijn met het VN-verdrag Handicap moeten mensen met een beperking en hun naasten betrokken worden bij het opstellen en uitvoeren van deze werkagenda. Ieder(in) vindt het belangrijk dat niemand wordt vergeten. Dat mensen met een beperking bij het opstellen en uitvoeren vertegenwoordigd zijn en dat er recht wordt gedaan aan de diversiteit van deze groep.

Nu de strategie is opgesteld, is het tijd om door te pakken. Dit betekent dat deze verankerd moet worden in het regeerakkoord en dat alle betrokken partijen, zoals ministeries, gemeentes, bedrijven en uitvoeringsorganisaties, zich erachter moeten scharen.

Lees de aanbiedingsbrief van minister Conny Helder namens de ministerraad en de nationale strategie.

Bron: Ieder(in)