Verklein gezondheidsverschillen en ongelijkheid in de samenleving

“Wissels omzetten voor een veerkrachtige samenleving”, is de titel van het RVS-advies aan het kabinet

Kom met een nationaal programma om gezondheidsverschillen en ongelijkheid aan te pakken, adviseert de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) aan een nieuw kabinet. Om die verschillen te verkleinen hoeft volgens de RVS niet het hele zorgstelsel op de schop, maar zijn wel flinke aanpassingen nodig in de zorg én in de samenleving.

Bestaanszekerheid en toekomstperspectief
“Wissels omzetten voor een veerkrachtige samenleving”, is de titel van het RVS-advies aan het kabinet. De Raad pleit ervoor om de kansenongelijkheid een halt toe te roepen. De eerste wissel die daarvoor om moet is die van ‘zorg voor het individu naar zorgen voor de samenleving’.

Beleid moet zich richten op het bieden van bestaanszekerheid, waaronder huisvesting. Ondersteuning moet zich niet langer richten op zelfredzaamheid op korte termijn maar op toekomstperspectief op langere termijn. En de zorg en ondersteuning voor jongeren moet zo ingericht worden dat zij zich kunnen ontwikkelen tot veerkrachtige volwassenen op hun 25e. Dat betekent minder scherpe leeftijdsgrenzen hanteren en regelingen niet laten stoppen als iemand 18 jaar wordt, de ondersteuning moet waar nodig doorlopen tot 25 jaar.

Een sociale en gezonde leefomgeving
Een tweede wissel die omgezet moet worden is die van leefstijl naar leefomgeving. De inrichting van de leefomgeving kan veel bijdragen aan gezondheid en ontmoeting. Goede huisvesting, gelijke kansen op goed onderwijs en een veilige werk- of studieomgeving liggen weliswaar buiten het gezondheidsdomein, maar ze voorkomen chronische stress en dragen bij aan gezondheid. Voor het bevorderen van een gezonde en sociale leefomgeving moeten verschillende ministeries, zoals VWS, SZW, OCW en BZK samen optrekken.

Ruimte tussen de verschillende zorgwetten
Tot slot signaleert de RVS dat mensen die verschillende vormen van zorg en ondersteuning nodig hebben, vaak vastlopen. Hun zorg wordt gefinancierd uit verschillende wetten en is daardoor versnipperd.  In de praktijk hebben mensen soms met zeven verschillende indicaties en wetten te maken. Eigenaarschap voor het geheel ontbreekt.

Enkele van de aanbevelingen van de RVS om dit te verbeteren zijn:

• het stimuleren van ‘gedeeld belang boven instellingsbelang’, instellingen moeten beter samenwerken voor het collectieve belang van goede zorg en ondersteuning
• geld beschikbaar stellen voor het oplossen van problemen die ‘tussen de wetten vallen’
• meer mogelijkheden voor uitzonderingsbepalingen en discretionaire ruimte (oplossingsruimte) om de grenzen tussen de Zorgverzekeringswet, Wmo en Wlz minder scherp te maken
• mensen lopen vast op de schotten tussen verschillende financieringsstromen en (zorg)wetten, voor de jeugdhulp kan worden onderzocht hoe financiers dit oplossen, in plaats van dit bij mensen zelf neer te leggen

Ieder(in): maak het integraal, ook wonen, werk, onderwijs en inkomen 
De RVS doet hiermee waardevolle aanbevelingen voor een nieuwe kabinetsperiode. Ze kunnen worden gezien als eerste stappen om te komen tot echt integrale oplossingen voor de enorme problemen waar mensen met een beperking of chronische ziekte in hun leven tegenop kunnen lopen. Zoals bij zorg, wonen, werk, onderwijs en inkomen. Het advies om werk te maken van gelijke kansen en een veerkrachtige (inclusieve) samenleving is een goede opdracht aan het nieuwe kabinet.

Advies Raad Volksgezondheid en Samenleving – Wissels Omzetten

Tags bij dit artikel:

• chronische ziekte
• samenleving
• beperking
• Ieder(in)
• zorgstelsel
• kabinet
• RVS
• Raad voor Volksgezondheid en Samenleving
• stress